Mazmuny
1 qadam. Balanyń jaǵdaıyn tekserińiz
2 qadam. Balanyń tynys alý joldaryn ashyńyz
3 qadam. Eki «qutqarý» demin berińiz
4 qadam. 30 ret basýdy oryndańyz
5 qadam. Basýdan jáne jasandy dem berýden turatyn tsıkldi qaıtalańyz
JÓR (SLR) – júrek-ókpe reanımatsııasy. Bul sharalar tirshilik belgisin (estiń nemese tynys alýdyń bolmaýy) bermeıtin adamdardy qutqarýǵa baǵyttalǵan.
JÓR – «jedel járdem» kelgenge deıin mı jáne basqa mańyzdy aǵzalar arqyly ottegimen qunarlandyrylǵan qan aınalymyn qamtamasyz etý maqsatynda júrektiń tikeleı emes massajyn jáne «qutqarý» demin berýdi júrgizý. Ottegimen qunarlandyrylǵan qan aınalymy mıdyń zaqymdanýynyń jáne birneshe mınýt ishinde ushyraýy múmkin ólim-jitimniń aldyn alýǵa kómektesedi.
JÓR júrgizý qıyn emes. Kelesi algorıtmdi oryndaý qajet:
1 qadam. Balanyń jaǵdaıyn tekserińiz
Bala esin biledi me? Balany ıyǵynan alyp, silkileńiz jáne sóılep, shaqyryńyz. Eger ol jaýap bermese, qasyńyzdaǵy bireýge «103» telefony arqyly shuǵyl «jedel járdemdi» shaqyrýyn surańyz. (eger balamen jalǵyz ózińiz bolsańyz, alǵashqy 2 mınýt boıy kómek kórsetip, sodan keıin «jedel járdemdi» shaqyryńyz).
Tez, biraq abaılap, balany arqasyna, qatty, tegis orynǵa jatqyzyńyz.
Kúrdeli qan ketýi bolmaýyna kóz jetkizińiz. Qan ketýi bolsa, sol tusty basyp, toqtatýǵa tyrysyńyz. Qan ketýin baqylaýǵa alǵanǵa deıin JÓR júrgizbeńiz.
2 qadam. Balanyń tynys alý joldaryn ashyńyz
Bir qolyńyzben balanyń basyn artqa qaraı jiberip, ekinshi qolmen ıeginen kóterińiz. Bul onyń tynys alý joldayn ashýǵa múmkindik beredi.
10 sekýnd ishinde balanyń tynys alýyn tekserip kórý qajet.
Tynys alýyn tekserý úshin basyńyzdy aýzyna ákelińiz, ózińiz bul kezde aıaq jaǵyna qaraýyńyz qajet. Tynys alý bar bolsa, keýdesiniń sál kóterilýin kóresiz jáne tynys alýynyń dybysyn estısiz. Bala tynys alsa, betińizben ony sezesiz.
3 qadam. Eki «qutqarý» demin berińiz
Eger bala tynys almasa, eki qysqa dem berińiz, árqaısysynyń uzaqtyǵy bir sekýndtan turatyn. Balanyń murny men aýzyn ernińizben alyp, eki ret ókpesine - keýdesi kóterilgenge deıin dem berińiz, dem berý arasynda aýanyń qaıta shyǵýy úshin úzilis jasańyz.
Balanyń ókpesi sizdikine qaraǵanda birshama kishi ekendigin ese ustańyz, ony toltyrý úshin tolyq emes dem berý qajet. Tym tereń jáne údemeli dem shyǵarýda aýa balanyń asqazanyna túsýi múmkin.
Eger keýdesi kóterilmese, tynys alý joldary bitelgen. Bul jaǵdaıda tunshyǵý kezinde jasalatyn alǵashqy kómekti oryndaý qajet.
4 qadam. 30 ret basýdy oryndańyz
Balany arqasyna jatqyzyp, eki nemese úsh saýsaqtyń ushyn keýdesiniń ortasyna, emshekterdiń ortasynan ótetindeı syzyqtan sál tómenirek ornalastyryńyz.
Saýsaq ushymen keýde qýysyn basýdy oryndaı bastańyz, bul kezde ol 3,5 – 4 santımetrdeı túsýi qajet. Basý julqynbastan, tolqyndy túrde bolýy tıis.
Mınýtyna 100-den 30 basýdy oryndańyz. «bir jáne eki jáne...» dep daýystap sanap, sandy ataǵanda – basyp, odan keıin ishińizden «jáne» dep, oryndaǵan jón.
30 basýdan keıin eki jasandy demdi oryndańyz (3-qadam). (keýde qýysyn basýdan jáne jasandy dem berýden turatyn árbir tsıkl 24 sekýndy alýy tıis).
5 qadam. Basýdan jáne jasandy dem berýden turatyn tsıkldi qaıtalańyz
Júrekti 30 ret basýdan jáne eki dem berýden turatyn tsıkldi oryndaýdy jalǵastyryńyz. Eger balamen ózińiz jalǵyz bolsańyz, alǵashqy 2 mınýt boıy JÓR jasap, sodan keıin «103» telefony arqyly shuǵyl «jedel járdemdi» shaqyryńyz.
Júrektiń tikeleı emes massajyn jáne jasandy tynys aldyrýdy kómek kelgenge deıin nemese tirshilik belgisi paıda bolǵanǵa deıin oryndańyz. Eger tym sharshasańyz, ASD (AVD) – avtomatty syrtqy defıbrıllıator qoldanýǵa bolady.
Bala ózin jaqsy sezinedi dep sanasańyz da, «jedel járdem» dárigeri balanyń tynys alý joldary tolyǵymen ótimdiligin jáne kez kelgen basqadaı ishki zaqymdaný joqtyǵyna kóz jetkizýi qajet.