Atopııalyq dermatıt – terige bórtpeler shyǵyp jáne onyń qyshýymen sıpattalatyn teriniń juqpaly emes aýrýy.
Atopııalyq dermatıt tuqym qýalaıtyn aýrý.Eger ata-anasynyń nemese jaqyn týystarynyń bireýinde atopııalyq dermatıt,demikpe nemese allergııalyq rınıt bolsa, onda balada osy aýrýdyń paıda bolýy 50% quraıdy. Sonymen qatar, atopııalyq dermatıtpen aýyratyn týysqandarynyń 30% allergııanyń kórinisteri kórinbeýi múmkin.
Atopııalyq dermatıtpen aýyratyn balalardyń 60-70% osy aýrýmen birge ósetini belgili. Bul olardyń 15-18 jas shamasynda aýrýdyń sımptomdary ózdiginen ketedi degendi bildiredi.
Atopııalyq dermatıt kóp sebepterden bolatyn aýrý.Aýrýdyń paıda bolýyna jáne aýyrlyq dárejesine adamnyń ishki jáne syrtqy jaǵdaılary áser etedi.
Atopııalyq dermatıttiń damýyna alyp keletin negizgi qaýip faktordaryna mynalar jatady.
• Jaqyn týysqandar arasynda aýrýdyń bolýy.
• Júktilik kezinde anasynyń durys tamaqtanbaýy jáne balasyn emshek sútimen retti emizbeý.
• Júktilik nemese emshek sútimen emizý kezenderinde anasynyń zııandy ádetterge jaqyn bolýy (temeki tartý, ishimdik ishý).
• Balasyn erte jasandy tamaqtandyrý jáne durys tártipte tamaqtandyrmaý (emshek sútin keıinirek berý).
• Kún tártibin saqtamaý jáne teri kútiminiń nashar bolýy.
• Vaktsınalardy alý rettiligin buzý.
• Qolaısyz aýa-raıynyń áseri.
• Ómir súrýge qolaısyz jaǵdaılar (ekologııanyń jáne turmys jaǵdaıynyń nashar bolýy).
• Júktilik nemese emshek sútimen emizý kezenderinde anasynyń antıbakterıaldy dárilerdi qabyldaýy.
• Týa bitken asqazan-ishek joldarynyń aýrýlarynyń bolýy (enzımopatııa, dısbakterıoz).
Atopııalyq dermatıt alǵash ret balanyń – náreste, jasóspirim jáne eresek kezderinde aýyr aǵymda kórinis beredi.
Dıatez (atopııalyq nemese ekssýdatıvti dıatez) dep – emshek sútindegi balalardaǵy atopııalyq dermatıtti ataıdy.50% jaǵdaıda erte nárestelik kezeńde kórinis beredi.
Eresekterde uzaq ýaqyt boıy atopııalyq dermatıtti – neırodermıt dep atady, al bul ataý aýrýdyń damýyna júıke júıesiniń bar ekendigin kórsetedi.
Atopııalyq ekzema – aýrýdyń ekinshi aty. Ekzema týraly aıtatyn bolsaq, qazirgi kezde teri qabynýlarynyń túrli belgileri (isiný, qyzarý,dymqyldaný) osy aýrýǵa jatady.
Atopııalyq dermatıt jyl maýsymdaryna táýeldi: qysta – aýrýdyń kúsheıýi jáne qaıtalanýy bolsa, jazda – atolyq nemese jartylaı aýrý basylady. Aýrýdyń damýyna azyq-túlikterden (tsıtrýsty jemister,táttiler,ashy taǵamdar,alkogoldi ishimdikter),dárilerden (antıbıotıkter, vıtamınder, sýlfanılamıdter, pırazolon týyndylary) jáne basqa da faktorlar áser etedi.
Atopııalyq dermatıt kezinde allergender mynalar:
• Úı janýarlarynyń júni
• Akvarıým balyqtaryna arnalǵan qurǵaq taǵam
• Matras jáne jastyqtardaǵy qaýyrsyndar
• Ósimdikter tozańy
• Kosmetıka jáne hosh ıisti zattar
• Azyq túlikter (bal,tsıtrýsty jemister,jańǵaqtar,shokoladtar,quramynda boıaǵyshtar men konservanttary bar ónimder)
Atopııalyq dermatıt kezinde tolyq kompleksti em qabyldaıdy,oǵan taǵam rejımin saqtaý jáne aýrýdyń damýyna alyp keletin alllergen men qarym katynasta bolmaý negiz bolyp tabylady.
Tegter:
allergııalyq dermatıt
allergııa
dıatez
bórtpe
teriniń qyshýy
ekzema
eksýdatıvti dıatez