Myna jaǵdaılarda jaraqattaǵan zatty deneden alyp tastaýǵa tyryspańyz. Dereý jedel járdem shaqyryńyz:
• Joǵary qysymmen kirip ketken zattar (mysaly, pnevmatıkalyq balǵamen jasalǵan shege).
• Eger siz jedeljárdem shaqyrǵan bolsańyz, denege qadalyp qalǵan zatqa tıispeı kúte turyńyz. Qaıta onyń qozǵalyp ketpeýin qadaǵalap, baýmen baılap qoıyńyz. Bul zat tek dárigerdiń kómegimen alynyp tastalady.
Eger denege qadalyp, kirip ketken zat qaıta shyǵarylǵan bolsa, onyń ornyn jaqsylap qarańyz, jartysy, bolmasa qaldyǵy qalyp qoımady ma eken. Eger qadalǵan zattyń jartysy denede qalyp qoıǵan bolsa, onda da ony tek medıtsınalyq qyzmetkerge alǵyzyńyz.
Denege qadalǵan zatty sýyryp shyǵarǵan bolsańyz, múmkindiginshe ony ózińizben birge alyp júrińiz. Keıbir organıkalyq materıaldan jasalǵan zattar (aǵash tis tazalaǵyshy) rentgenge túspeýi múmkin, al denede qaldyǵy bolsa ony dárigerdiń ózi shyǵarý úshin qınalady.
Eger denege qadalǵan zat kishkentaı bolsa nemese jaraqattyń betinde kórinip tursa ony taza qysqyshtyń kómegimen alyńyz. Jaraǵa tereńirek ıterip jibermeńiz. Jaraqattaǵan zatty alyp tastaǵannan keıin qansyrap ketý qaýpi bolady. Sondyqtan qadalǵan zattyń alynýy qıyn bolsa, onda ony ornyna qaldyra turyp, dárigerge habarlasyńyz.
Jaraqattaǵan zatty denede qaldyra turýdyń qaýipti jaǵy, odan ınfektsııa taralýy múmkin. Sonyń áserinen jaraqat jazylmaı da jatady. Qadalǵan zatty alyp tastamaı, qaldyra turýdyń sebepteri:
• Qadalǵan zat synyp, jartysy denede qalyp qoıýy;
• Qadalǵan zatty alyp tastaý barysynda qatty aýyrýy.
Tegter:
denege qadalǵan zat
jaraqat alý
ekpinmen kirgen zat
jaradaǵy ınfektsııa
jaralanǵan jerdiń aýyrýy
zatty jaradan alý
jaraqattanǵan kezdegi kómek
jaraqattanǵan kezdegi emdik shara
turmystyq jaraqat