Mazmuny
Sýyq tııý murynnyń aǵýymen, bitýimen, túshkirýdiń paıda bolýymen sıpattalady. Sondaı-aq, tamaqtyń aýyrsynýy, jótel, bas aýrýy nemese basqa sımptomdar bolýy múmkin.
Jyl saıyn álemde sýyq tııýdiń birneshe mıllıardtaǵan jaǵdaıy tirkeledi. Adamdar basqa aýrýlarǵa qaraǵanda sýyq tııýge jıi shaldyǵady.
Sýyq tııýdiń saldarynan balalar – mektepke, ata-analary jumysyna bara almaıdy. Ata-analar, kóbinese, sýyq tııý aýrýyn balalarynan juqtyrady.
Jyl barysynda balalar sýyq tııýmen birneshe ret aýyrady. Olar ádette, basqa balalardan juqtyrady. Sýyq tııý mektep pen bala baqshada tez taralady.
Sýyq tııý jyldyń kez kelgen ýaqytynda paıda bolýy múmkin, biraq, qysqy nemese jańbyrly kezde oryn alý keń taralǵan.
Sýyq tııý vırýsy juqpalanǵan adamnyń túshkirýinde, jótelýinde qorshaǵan ortaǵa shaǵyn tamshy túrinde bólinip, taralady.
Sýyq tııýdi kelesi jaǵdaılarda juqtyrý múmkin:
- Sýyq tıgen adam qasyńyzda túshkiredi nemese jóteledi
- Vırýspen juqpalanǵan zatqa janasqannan keıin, mysaly oıynshyqty, esiktiń tutqasyn ustap, odan keıin muryn, kóz nemese aýyzǵa qolyńyzdy tıgizetin bolsańyz.
Adamdar alǵashqy 2-3 kúnde juqpaly bolady. Sýyq tııý, ádette, aýrýdyń birinshi aptasynan keıin juqpaly emes.
Sýyq tııý sımptomdary vırýspen janasqannan keıin 2-3 kúnde damıdy, biraq, keıde bul kezeń bir aptaǵa sozylýy múmkin.
Sýyq tııýdiń jıi sımptomdary:
- Murynnyń aǵýy nemese bitelýi
- kómeıdiń jybyrlaýy
- túshkirý
- sýyq tıgen eresekterde de, balalarda da qyzba bola bermeıdi. Sábılerde denesiniń temperatýrasy 37 - 39 °S-ta bolady.
Sýyq tııýdegi vırýstyń túrine qaraı kelesi sımptomdar paıda bolýy múmkin:
- jótel
- tábettiń bolmaýy
- bastyń aýyrýy
- bulshyq ettiń aýyrsynýy
- murynnyń artyndaǵy qýysqa silemeıdiń aǵýy
- kómeıdiń aýyrsynýy
Kópshilik jaǵdaıda sýyq tııý birneshe kúnde ótedi. Sýyq tıgende beriletin birneshe keńester:
- kóbirek demalyńyz jáne suıyqtyqty kóp ishińiz.
- Sýyq tııýden jáne jótelden dárilik preparattar eresekterde jáne úlken jastaǵy balalarda sýyq tııý sımptomdaryn jeńildetýge kómektesedi. Olar jazylýdy tezdetpese de, sımptomdardy jeńildetedi.
- Sýyq tııýden jáne jótelden dárilik preparattar 4 jastan kishi balalarǵa usynylmaıdy.
- Sýyq tııýdi emdeý úshin antıbıotık qoldanylmaıdy.
- Sýyq tııýdi emdeý úshin emdeýdiń balamaly ádisteri qoldanylady, mysaly, S dárýmeni, myrysh pen ehınatseıa qospalary.
- Kez kelgen shópti nemese bıologııalyq belsendi qospany qabyldaý aldynda dárigermen keńesińiz.
Birneshe kún ishinde murynnan bólinetin silemeı sary nemese jasyl túske ıe bolady. Bul qalypty qubylys, antıbıotıkter qabyldaýǵa negiz emes.
Sýyq tııýdiń kóptegen sımptomdary ádette, bir apatada ótedi. Eger úı jaǵdaıynda 7 kúnde áli de naýqastaný qalsa, muryn qýysynyń ınfektsııasyn, allergııany jáne basqa aýrýlardy eskerý úshin dárigerge kórinińiz.
Sýyq tııý – bronh demikpesi bar balalarda ysqyratyn tynys alýdyń paıda bolýynyń keń taralǵan sebebi.
Sýyq tııý kelesilerge aparýy múmkin:
- Bronhıtke
- Qulaq ınfektsııasyna
- Pnevmonııaǵa
- Sınýsıtke
Aldymen sýyq tııýdiń sımptomdarymen ózińiz kúresip kórińiz. Dárigerge kelesi jaǵdaılarda kórinińiz:
- Tynys alýda máseleler paıda bolsa
- Aýrýdyń sımptomdary ýshyǵady nemese 7-10 kúnde ótpeıdi.
Aýrýdyń qaýpin azaıtý úshin kelesi usynystardy oryndańyz:
- Árdaıym qolyńyzdy jýyp júrińiz. Balalar men eresekter murnyn súrtkennen, tósemshelerin almastyrǵannan, jýynatyn bólmeden keıin, tamaq isherdiń nemese daıyndardyń aldynda qolyn jýyp otyrýy tıis.
- Jıi janasatyn zattardy (rakovına, esik tutqasy) zararsyzdandyratyn quraldarmen óńdeńiz.
- Balalardy shaǵyn damytý toptaryna berińiz.
- Qolǵa arnalǵan zararsyzdandyratyn quraldardy qoldanyńyz, mıkrobtardyń taralýynyń aldyn alý úshin.
- Mata súlginiń ornyna qaǵaz súlgisin paıdalanyńyz.
Immýndyq júıe organızmge ınfektsııamen kúresýge kómektesedi. Immýndyq júıeni nyǵaıtý úshin birneshe tásil:
- Passıvti temeki shegýden alshaq bolyńyzdar. Ol densaýlyqqa qatysty kóptegen máselelerdiń paıda bolýyna yqpla etedi, onyń ishinde, sýyq tııýdiń.
- Múmkindiginshe, sábıdi emizińiz. Ana súti sábıdi tynys alý joldarynyń ınfektsııasynan qorǵaıdy, tipti, emizýdi toqtatqannan keıingi jyldar boıy.
- Suıyqtyqty kóp ishińiz, ımmýndyq júıeniń jumysyna kómektesý úshin.
- Tamaqqa «belsendi ósindileri» bar ıogýrtty tutynyńyz. Probıotıkter balalardaǵy sýyq tııýdiń paıda bolýynyń aldyn alady.
- Uıqyny qandyryńyz.
Tynys alý joldarynyń vırýstyq ınfektsııasy; sýyq tııý.