Mazmuny
Platsentanyń ajyraýy platsentanyń (uryqty qorektendiretin aǵzanyń) jatyrdyń qabyrǵasynan sábı dúnıege kelgenge deıin ajyraýy.
Platsentanyń ajyraýynyń naqty sebebin anyqtaý qıynǵa túsedi.
Aýrýdyń paıda bolýynyń múmkin sebepteri:
- Qulaǵanda, ishin soǵyp alǵanda nemese avtokólik apatynda bolatyn ish aýmaǵyndaǵy jaraqat
- Jatyrdyń kóleminiń kenetten azaıýy (amnıtıkalyq suıyqtyqtyń (qaǵanaq sýynyń) tez aǵýynan nemese egizdiń syńarynyń týýynan keıin paıda bolýy múmkin)
Qaýip faktorlary:
- Qan uıýynyń buzylystary (trombofılııa)
- Temeki shegý
- Kokaın qoldaný
- Qant dıabeti
- Júktilik kezinde alkogoldi sýsyndardy tutyný
- Júktilik kezindegi joǵary arterıaldyq qysym (balanyń ólim-jitimine aparatyn platsentanyń ajyraý jaǵdaılarynyń jartysyna jýyǵy joǵary arterıaldyq qysymǵa baılanysty)
- Ótkende platsentanyń ajyraýy
- Jatyrdyń kúshti sozylýy (kóp uryqty júktilikte nemese qaǵanaq sýynyń óte úlken kóleminde paıda bolýy múmkin)
- Jıi bosaný
- Úlken jastaǵy júktilik
- Uryqtyń qabyqshasynyń ýaqytynan buryn jarylýy (qaǵanaq qabyqshasynyń júktiliktiń 37-shi aptasyna deıin jarylýy)
- Jatyrdyń mıomasy
Platsentanyń ajyraýy (platsentanyń jatyrdyń qabyrǵasynan sábı dúnıege kelgenge deıin ajyraýy) shamamen 150 bosanýdyń 1 jaǵdaıynda paıda bolady. Balanyń ólim-jitimine aparatyn platsentanyń aýyr ajyraýy shamamen, 800-1600 bosanýdyń 1 jaǵdaıynda paıda bolady.
- Ishtegi aýyrsyný
- Arqadaǵy aýyrsyný
- Jatyrdyń jıi jıyrylýy
- Aǵzanyń jıyrylýynda bosańsýy úshin úzilis bolmaýy
- Inshektik (vagınaldyq) qan ketýi
Aýrýdy anyqtaý ádisteri:
- Ish qýysy aǵzalarynyń ÝDT (ÝZI)
- Qannyń jalpy taldaýy
- Fetaldyq (qursaqtaǵy) monıtorıng
- Qandaǵy fıbrınogen deńgeıi
- Ishinara tromboplastındik ýaqyt
- Gınekologııalyq tekseris
- Trombotsıtter sany
- Protrombındik ýaqyt
- Transvagınaldyq (inshek arqyly) ÝDT (ÝZI)
Emdeý kóktamyr arqyly suıyqtyq engizýden jáne qan quıylýynan turýy múmkin. Shok sımptomdaryn ýaqytyly anyqtaý úshin bolashaq ananyń jaǵdaıyna muqııat moıtorıng jasaý qajet. Sondaı-aq, uryqtyń júreginiń jıyrylýynyń jıiligin baqylaý qajet, sebebi, platsentanyń ajyraýynda júrek yrǵaǵy jıileıdi.
Shuǵyl Kesar tiligin ótkizý qajet bolýy múmkin. Eger sábı merziminen buryn týsa, azdaǵan platsentanyń ajyraýy bolady, ana qarqyndy baqylaý palatasynda bolýy múmkin. Jaǵdaı turaqtanyp, qan ketýi toqtasa, birneshe kúnnen keıin úıge qaıtýyna bolady.
Eger uryq jetkilikti damyǵan bolsa, bul ana men sábı úshin qaýipsiz, tabıǵı túrde bosanýǵa bolady. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda, Kesar tiligi jasalady.
Analar, ádette, bul aýrýdan ólim-jitimge ushyramaıdy. Biraq, kelesi sharttardyń biri ana men sábıdiń ólim-jitiminiń qaýpin arttyrýǵa qabiletti.
- Jabyq jatyr moıny
- platsentanyń ajyraýynyń kesh anyqtalýy jáne emdelýi
- shokqa aparatyn qannyń kóp ketýi
- júktilik kezinde jatyrdan jasyryn qan ketýi
- bosaný úshin kúshenýdiń bolmaýy.
Ómiri jalǵasqan balalarda jeńil jáne aýyr asqynýlardyń damý yqtımaldyǵy 40-50% quraıdy.
Shamadan tys kóp qan ketýi shoktyń damýyna jáne ananyń nemese balanyń ólim-jitimine aparýy múmkin. Eger qan ketýi bosanýdan keıin paıda bolsa, qan ketýi baqylaýǵa alynbaıdy, gısterektomııa (jatyrdy alyp tastaý) qajet bolýy múmkin.
Kelesi jaǵdaılarda dárigerge kórinińiz:
- avtokólik apatyna túsip qalsańyz, eger, apat azǵantaı bolsa da.
- Siz qulap, ishińizdi soǵyp alsańyz.
- Júktilik kezinde inshektik (vagınaldyq) qan ketýi paıda bolsa.
Júktilik kezinde inshektik (vagınaldyq) qan ketýi paıda bolsa, ishińizde kúshti aýyrsyný nemese jatyrdyń jıyrylýy paıda bolsa, shuǵyl túrde dárigerge kórinińiz nemese 103 telefony boıynsha «jedel járdemge» habarlasyńyz. Platsentanyń ajyraýy ana men balanyń ómirine qaýip tóndiretin jaǵdaı.
Alkogol, syra jáne sharap tutynbańyz, júktilik kezinde temeki shekpeńiz, rekreatsııalyq preparattardy qabyldańyz. Bosanýǵa deıingi erte jáne udaıy kútim alyńyz.
Qant dıabeti jáne joǵary arterıaldyq qysym sekildi ananyń aýrýlaryn baqylaý platsentanyń ajyraýy paıda bolýynyń qaýpin azaıtady.
Platsentanyń mezgilinen buryn ajyraýy; platsentanyń ajyraýy.