Mazmuny
Appendıtsıt qanshalyqty jıi paıda bolady?
Balańyzda appendıtsıt bar dep sanasańyz, ne isteý kerek?
Appendıtsıt jarylyp ketse, ne bolýy múmkin?
Ata-analarǵa balasynda appendıtsıt bar ekenin bilý qıynǵa túsedi. Basynda aýrý gastroenterıtke uqsaıdy. Klassıkalyq belgileri – ishtiń aýyrsynýy, qyzba jáne qusý. Sırek jaǵdaıda ishtiń ótýi paıda bolýy múmkin.
Basqa aıqyn belgisi (biraq, únemi bola bermeıdi) kindik tusynda paıda bolatyn aýyrsyný, birtindep ulǵaıyp, ishtiń tómengi oń jaǵyna qaraı aýysady.
Balanyń ishi keýip, ustaǵanda sezimtal bolýy múmkin, eger qabynǵan appendıksi aıaqqa baratyn bulshyq etti titirkendirse, bala oń jaǵyna aqsańqyrap, nemese ońǵa qaraı qısaıýy múmkin.
Appendıtsıt – qurt tárizdi ósindiniń - pishini jaǵynan saýsaqqa uqsaıtyn, shaǵyn, qýys aǵzanyń qabynýy. Appendıks toq ishektiń bastapqy bóliginde bolady. Bul qabyný bakterııalardyń appendıkstiń ishinde qatty nájispen bitelýinde nemese kiretin sańylaýdy ulǵaıǵan lımfalyq túıinder basqanda paıda bolýy múmkin.
Appendıks – bul búıenniń ash ishekpen baılanysqan jerinde bolatyn, pishini jaǵynan saýsaq tárizdi ishek tininiń shaǵyn qaltashasy.
Juqpalanǵannan keıin appendıksti alyp tastaý qajet, sebebi, onyń jarylýynyń jáne ınfektsııanyń ish qýysyna taralýynyń aldyn alý qajet.
Appendıtsıt qanshalyqty jıi paıda bolady?
Appendıtsıt shuǵyl ish hırýrgııasynyń keń taralǵan sebebi. Kóptegen elderde halyqtyń 7 paıyzynda ómir boıynda appendıtsıt paıda bolady. Appendıtsıttiń paıda bolý yqtımaldyǵy 10-nan 30 jas aralyǵynda kezdesedi. Appendıtsıt jaǵdaılarynyń jalpy sany azaıýda. Sarapshylardyń oıynsha, bul adamdardyń ratsıonyndaǵy talshyqtyń mólsheriniń artýyna baılanysty.
Otbasynda appendıtsıt aýrýy bolǵan adamdar, sondaı-aq, erlermen salystyrǵanda áıelder bul aýrýǵa beıim keledi. Eger balada as qorytý jáne tynys alý máselelerin týyndatatayn tuqym qýalaıtyn aýrý – mýkovıstsıdoz bolsa, onyń boıynda appendıtsıt paıda bolýyna beıimdilik bolady.
Balańyzda appendıtsıt bar dep sanasańyz, ne isteý kerek?
Pedıatrǵa kórinińiz. Balańyzdy jedel járdem bólimshesine aparý qajet bolsa, ol sizge túsindiredi. Appendıtsıtti óz betinshe emdeýge bolmaıdy, sebebi, ol jarylyp ketip, ınfektsııanyń barlyq ish qýysyna taralýyna aparýy múmkin.
Balaǵa ish júrgizetin preparattar bermeńiz jáne klızma jasamańyz. Olar appendıkstiń jarylýyna aparýy múmkin. Balany jubatyp, tynyshtandyrýǵa tyrysyńyz.
Aýrýhanada dáriger balańyzdy tekseredi. Rentgen, ýltradybys nemese kompıýterlik tomografııa – osy aýyrsyndyrmaıtyn sharalar arqyly balańyzdaǵy appendıkstiń tolyq kórinisin alýǵa bolady.
Dáriger ınfektsııa belgisin anyqtaý úshin qan taldaýyn, sondaı-aq, sımptomdar nesep joldarynyń ınfektsııasynan bolý múmkindigin anyqtaý úshin nesep taldaýyn taǵaıyndaıdy. Sonymen qatar, balaǵa operatsııa qajettiligin bilý úshin dáriger hırýrgpen keńesedi.
Balaǵa jalpy narkoz beriledi, osydan keıin hırýrg ishtiń tusyn azdap tiledi. Odan keıin appendıksti toq ishekten ajyratyp, ınfektsııaǵa baılanysty tolyp ketken suıyqtyqtan tazartady.
Keıbir hırýrgter operatsııany arnaıy aspap – laparoskoptyń (ushynda kishkentaı kamerasy bar zond) kómegimen oryndaıdy, ol ishte ne bolyp jatqandyǵyn kórsetedi, bul kezde úlken tilik jasaýdyń qajeti bolmaıdy.
Dáriger, sonymen qatar, tiliktiń ınfektsııaǵa ushyramaýy úshin antıbıotıkter taǵaıyndaıdy. Operatsııadan keıin bala aýrýhanada 1-3 kún boıy bolady.
Appendıtsıt jarylyp ketse, ne bolýy múmkin?
Bakterıaldyq ınfektsııanyń aýyr túrde ótýinde appendıks jarylyp ketip, bakterııalar zaqymdanǵan aǵzadan ish qýysyna taraýy múmkin. Bul jaǵdaıda bala aýrýhanaǵa jatqyzylady, ınfektsııamen kúresý úshin oǵan vena (kóktamyr) arqyly antıbıotıkter engizý taǵaıyndalady.
Hırýrgııalyq emdeý qajettigi saqtalady, hırýrgter sizben operatsııa jasaýǵa qolaıly ýaqyt jáne vena arqyly antıbıotıkter engizý uzaqtyǵyn talqylaıdy.