Katarakta - kóz burshaǵynyń aýyrtpalyqsyz bulyńǵyrlanýy. Ádette, kóz burshaǵy móldir bolyp keledi jáne jaryqty tolyq ótkizedi.
Kóz burshaǵynyń bulyńǵyrlanýyna baılanysty katarakta bolǵan kezde, jaryq kóz almasynyń ishki ortasyna kóz torynyń (kózdiń artyndaǵy júıke tininiń qabatynyń) ishine deıin ene almaıdy. Bul kóz kórýiniń buzylysyna ákeledi.
Týa bitken katarakta. Keıbir sábıler kataraktamen týady nemese ol týylǵannan keıin kóp uzamaı damıdy. Mundaı katarakta týa bitken dep atalady. Týa bitken katarakta júktilik kezinde anadaǵy bar ınfektsııadan (mysaly, qyzamyqpen), sondaı-aq galaktozemııa sııaqty zat almasý aýrýlarynan bolýy múmkin.
Katarakta jáne qarttyq. Katarakta egde jastaǵy adamdarda jıi kezdesedi jáne ol qartaıýmen baılanysty. 60 jastaǵy adamdardyń kópshiligi kóz burshaǵynyń azǵantaı bulyńǵyrlanýymen sıpattalady. 65-74 jas aralyǵyndaǵy adamdardyń shamamen 50 paıyzynda kóz burshaǵynyń bulyńǵyrlanýy oryn alady. 75 jastan asqan adamdardyń 70 paıyzynda kataraktanyń anyq belgileri baıqalady.
Qaýip faktorlary. Shylym shegý jáne kún sáýlesinde shamadan tys bolý - qosymsha qaýip faktorlary. Sonymen qatar, katarakta kózdiń zaqymdanýynan keıin paıda bolýy múmkin. Ol kez-kelgen kóz aýrýlarynyń asqynýy, belgili bir dárilik zattardy qoldanǵannan keıin nemese belgili bir aýrýlardyń, mysaly, qant dıabetiniń paıda bolýymen damıdy.
Sımptomdary. Katarakta kezinde kórý buzylysy túngi ýaqytta kórý qıyndyqtarymen sıpattalady, jarqyn jaryqqa sezimtaldyǵy artady. Keıinnen kózdiń kórý buzylysy kúndizgi ýaqytqa tán bolady. Mynadaı shaǵymdar bolady: buldyrlyq, kózdiń bulyńǵyrlyǵy, kózde «juqa qabyqtyń» bolýy. Keıde kózge qos kórinýi jáne kórý kereǵarlyǵynyń buzylýy baıqalady.
Eresekterde katarakta jetilmegen, jetilgen jáne artyq jetilgen bolyp bólinedi. Kóz burshaǵynda móldir aýmaqtary qalsa, onda ol jetilmegen katarakta ekendigin bildiredi. Jetilgen katarakta – bul kóz burshaǵy tolyǵymen bulyńǵyrlansa. Artyq jetilgen kataraktada kóz burshaǵynyń beti jumsaq bolady jáne onyń ishindegisi kapsýladan aǵyp ketýi múmkin, ol óz kezeginde qabynýdy jáne kózdiń basqa da buzylysyna ákep soqtyrady.
Emdeý. Eresekterdegi katarakta eger kórý buzylysy naýqastyń ómir sapasyn nasharlatsa, hırýrgııalyq jolmen emdeledi. Ol kóz burshaǵyn alyp tastaýdan turady. Katarakta kezindegi hırýrgııalyq aralasýdyń eki túri bar: kóz burshaǵyn alyp tastaıtyn, biraq ony jabatyn kapsýlanyń artqy jaǵy qaldyrylatyn ektrakapsýlıarly operatsııa. Kóz burshaǵy kapsýlamen qosa tolyǵymen alyp tastalatyn ıntrakapsýlıarly ádis.
Qazirgi ýaqytta kóz burshaǵyn aýystyryp salý sátti júzege asyrylýda. Ádette kataraktamen zaqymdalǵan kóz burshaǵyna sıntetıkalyq lınzalar qoldanylady
Týa bitken kataraktaǵa arnalǵan operatsııa ádette balanyń alǵashqy 3 aıynda jasalady.
Kórý qabiletiniń nasharlaýy nemese buzylýy (erlerde | áıelderde)
Tegter:
kóz burshaǵynyń bulyńǵyrlanýy
kórý buzylysy
týa bitken