Pankreatıt – bul asqazannyń joǵarǵy bóliginde ornalasqan, as qorftý fermentteri men ınsýlın bólip shyǵaratyn asqazan ústi bezi (uıqy beziniń) qabynýy. Pankreatıt kútpegen jerden ishte aýyrsynýdy, júrektiń aınýyn jáne qusýdy jáne qaltyraýdy týdyrýy múmkin.
Pankreatıttiń eń kóp taralýynyń sebebi – shamadan tys ishimdik ishý men uıqy bezinen ash ishektiń bastalǵan jerine (on eki eli ishekke) deıin ót qaby tastaryniń (tas túıirshikteriniń) arnaǵa jınatyp, tirelip qalýy bolyp tabylady. Pankreatıttiń basqa sebepteri ınfektsııalar, jaraqattar nemese belgili bir dáriler. Bul aýrý kútpegen jerden tap berýi múmkin (ótkir) nemese uzaq merzimdi bolýy múmkin, mezgil-mezgil qaıtalanyp ta turady (sozylmaly sıpatta). Uıqy beziniń zaqymdanýy aýyr azaptan, aýyr eseńgireýge deıin týyndaýy múmkin. Patsıentterdiń arasynda áıelder kóp: bul, ádette, holelıtııas aýrýy men maıdyń metabolızminiń buzylýyna baılanysty da oryn alady. Patsıentterdiń edáýir bóligi qart jáne ulǵaıǵan jastaǵy adamdar.
Pankreatıttiń negizgi kórinisteri: uıqy beziniń bas jaǵy zaqymdalǵanda, ishtiń oń jaq joǵarǵy jartysy aýyrady; uıqy bezi aıryqsha zaqymdanǵanda – tóstiń tómengi jaǵy aýyrady; uıqy beziniń quıryq jaǵy zaqymdanǵanda – sol jaq qabyrǵalar aýyrady; eger uıqy bezi túgeldeı derlik zaqymdansa, ómirge qaýip tónedi.
Úlken dáreti kezinde titirkený sezimi bolady. Úlken dáretinde qorytylmaǵan tamaq qaldyqtary bolady jáne syrtqy kórinisi botqa keıpine uqsap turady. Nájis kólemi jaǵynan kóp bolyp kórinedi. Jaǵymsyz ıisi múńkip turady. Dárethana ýnıtazyna ábden shashyraýy múmkin, ony jýýda ońaıǵa soqpaıdy.
Emhanalyq jaǵdaıda emdeýde aýrýdy basatyn dáriler men suıyqtyqtar tamyr arqyly ishke engiziledi, klınıkalyq jaǵdaıy ońalmaıynsha, isingen uıqy bezi joıylmaıdy. Pankreatıtti odan aıyn asqynyrmaý úshin, tamaq tútikshe arqyly berilýi múmkin, al aldyn alý úshin antıbıotıkter qoldanylady. Adamdardyń kópshiligi pankreatıtpen tolyq emdelse de, qan ketý, ınfektsııalaný, aǵzalyq jetispeýshilik sııaqty asqynýlar oryn alýy múmkin.
Tegter:
ótkir pankreatıt
sozylmaly pankreatıt
alkogoldi asyra paıdalaný
pankreatıt asqynýlary
pankreatıttiń emi