Mazmuny

Jalpy aqparat

Balalardy tunshyǵyp qalýdan saqtaý

Daıyn bolyńyz

Balalar ortasy úshin qaýipsiz jaǵdaı jasaý

Jalpy aqparat
Jańa týǵan náresteler bastaryn erkin qozǵaı almaıdy, sondyqtan olar tunshyǵyp qalýdan saqtandyrýdy qajet etedi. Alaıda, jas balalar arasynda da ondaı qaýipter kez kelip qalýy múmkin.

Balalardy tunshyǵyp qalýdan saqtaý
Balalardy tunshyǵyp qalýdan saqtaý úshin, tómendegideı tártip ornatý kerek:
• Balalardy jumsaq jerge etbetinen jatqyzyp, qaldyryp ketpeńiz. Jumsaq jer: jumaq tósek, kórpe, kilem nemese matras japqyshy;
• Balany tósektiń ústinde jumsaq japqyshtarmen jeke qaldyryp ketpeý kerek. Mysaly: jumsaq pled, jastyq nemese jumsaq oıynshyqtar;
• Balanyń qasyna jumsaq jastyqtardy múldem qoımaǵan durys, amal bolsa, tósektiń aıaq jaǵyna jastyq emes, basqa qattyraq zattardy qoıyp tirep tastańyz;
• Polıetılen paketterin balanyń janyna qoıyp ketpeńiz;
• Matras balańyzdyń tóseginiń kólemine sáıkes kelýin qadaǵalańyz. Sol kezde balańyzdyń matras pen tósektiń arasyna túsip, tunshyǵyp qalý qaýpiniń aldyn alasyz.
• Matrastyń japqyshy ózine dál kelýin de qadaǵalańyz, sebebi japqysh úlken bolsa, aınalyp, bolmasa, buralyp balańyzdyń betin jaýyp qalýy yqtımal. Sol úshin japqyshty ustap turatyn arnaıy zattardy alýyńyzǵa da bolady.
• Náresteni úlkender jatatyn tósekte jeke qaldyrmańyz. Eger balańyzben birge uıyqtasańyz, onyń qaýipsizdigine mán berińiz.
• Bir tósekte birneshe balanyń birge jatýyna bolmaıdy;
• Plastıkalyq sýmka men plastıkalyq qapty hımııalyq tazalyqqa tastańyz;
• Qoqys salatyn qapty balalardyń qoly jetpeıtin jerde saqtańyz;
• Týǵan kún bolmasa, merekelik sharadan keıin plastıkalyq qaptar men japsyrmalardyń shashylyp jatpaýyna asa mán berińiz;
• Aýa sharlaryn balalardyń qoly jetpeıtin jerde saqtańyz. Eger sharlar jarylsa, olardyń qaldyqtaryn úıde qaldyrmaı jınap, laqtyryp tastańyz.

Daıyn bolyńyz
Eger siz bala kútip júrseńiz nemese kishkentaı balańyz bolsa, mynalarǵa mán bereńiz:
• júrek-ókpelik reanımatsııasyn (JÓR) júrgizý týraly oqý kerek;
• tómendegi tizimdegi qyzmetkerlerdiń telefon nómirin jazyp alyńyz:
 Dárigerdiń telefon nómiri;
 Ata-ananyń jumys nemese qalta telefondarynyń nómiri;
 Kórshiniń nemese jaqyn týysynyń nómiri (eger qandaı da bir jedel jaǵdaılar oryn alsa olardan kómek suraý úshin)
• Shuǵyl jaǵdaı oryn alǵan jaǵdaıda daıyn bolý úshin dári qorapshalaryn birge alyp, olardy qoldaný ádisterin bilip júrińiz:
• Tútinge jáne kómir qyshqyl gazyna qarsy detektorlardy ornatyp alyńyz

Balalar ortasy úshin qaýipsiz jaǵdaı jasaý
Úıińizdegi jaǵdaıdyń qaýipsizdigine kóz jetkizý úshin, tizerlep jáne eńbektep qarap, tekserip shyǵyńyz. Sebebi bala sol bıiktikte kóredi. Balańyzdyń aınalasyndaǵy zattardyń bárinen habaryńyz bolyńyz. Sebebi beı-jaı qaralǵan ár nárse bala úshin qaýipti bolyp shyǵýy múmkin.

Árıne úıdi bala úshin túgeldeı qaýipsiz etip shyǵý múmkin emes. Eger siz balańyz úshin qaýipsiz bolsyn deseńiz, keıbir bólmelerdiń esikterin jaýyp qoıyńyz, sonda balańyzdy jeke qaldyryp ketkende alańdamaıtyn bolasyz. Eger esikterińizde arnaıy bekitkish qulpysy bolsa, tipten jaqsy, ol kezde balańyzdyń qaýipti bólmelerge kirip ketpeıtinine senimdi bolasyz. Qanshalyqty baqylaýdy kúsheıtseńiz, sonshalyqty balańyzdyń jaraqattanyp qalýynyń aldyn alatyn bolasyz. Degenmen, eń muqııat degen ata-ananyń ózi balasyn qaýipten 100% arashalaı almaıdy.

Eger sizde bala bolsa, sizdiń úıińiz, sábı úshin qaýipsiz bolýy shart. Túptiń túbinde, ustaý, kóterý jáne t.b. qımyldar balanyń denesi men aqylyn damytady.

Tegter:
Kútpegen jerden tunshyǵý