Esekjem –teriniń dárige, tamaqqa jáne basqa zattekterge allergııalyq serpini. Esekjem birneshe mınýttan birneshe kúnge deıin sozylýy múmkin. Esekjem kóterińki, qyzyl, qyshıtyn, túrli pishindi jáne ólshemdi, shetteri aıqyn jáne ortasy solǵyn keletin kúldireýmen kórinedi.
Esekjem paıda bolyp, ózdiginshe joıylýy múmkin. Bir orynnan kelesige kóshýi múmkin. Ólshemi 1-10 sm nemese odan úlken bolýy múmkin. Daqtary birigip, teriniń aýqymdy isingen jáne qyzarǵan bólikterin quraýy múmkin. Isiný bette paıda bolsa, ásirese, kóz ben erinniń aýmaǵynda, tamyrlyq isiný týraly aıtylady. Sonymen qatar, tamyrlyq isiný qol ushynda, aıaq ushynda, tamaq (kómeı) aýmaǵynda baıqalýy múmkin.
Esekjem óz aldyna qaýipsiz, biraq tamyrlyq isiný ómir úshin qaýipti allergııalyq serpinniń birinshi belgisi bolýy múmkin (anafılaksııanyń), bul shuǵyl kómekti qajet etedi.
Sebebi. Esekjem dárige, tamaqqa (balyq, jańǵaq, jumyrtqa, sút, t.b.), janýarlardyń túgine, ósimdik tozańyna, ınfektsııaǵa (mononýkleoz), jándik shaǵýyna serpin retinde kórinýi múmkin. Basqa múmkin sebepteri – ósimdikpen, ıngalıatsııada qoldanylatyn quraldarmen janasý, kúızelis, makııaj jáne ystyq-sýyqtyń, kúnniń áseri. Esekjem kóńil-kúı kúızelisiniń, tersheńdiktiń, aýtoımmýndyq aýrýdyń nemese leıkemııanyń saldarynan damýy múmkin. Kóbinese, sebebin anyqtaý qıyn.
Dıagnostıka ádette qıynǵa túspeıdi, sebebi, esekjemniń allergııalyq tegi aıqyn bolady, alaıda, keıde allergııaǵa arnaıy testiler qajet – teri testileri nemese qan taldaýy.
Emdeý. Kóbinese, arnaıy emdeý qajet bolmaıdy sebebi, sımptomdary ózdiginshe tez joıylýy múmkin. Allergııaǵa qarsy quraldar - antıgıstamındik preparattar – tavegıl, sýprastındi paıdalaný asa tıimdi. Qyshyný men isinýdi azaıtý úshin teriniń zaqymdanǵan jerine salqyn kompressti qoıý usynylady (shaǵyn mata, salqyn sýǵa malynǵan). Teriniń úlken aýmaǵy zaqymdansa, salqyn vannalardy usynýǵa bolady. Ystyq vanna men dýsh qabyldaýǵa bolmaıdy. Sondaı-aq, qysatyn kıim kııýge bolmaıdy.
Joǵaryda aıtylǵandaı, allergııalyq isiný ómir úshin qaýipti allergııalyq serpinniń birinshi belgisi bolýy múmkin (anafılaksııanyń), bul shuǵyl kómekti qajet etedi. Anafılaksııa kómeıdiń isinýin týyndatyp, tynys alýdyń edáýir qıyndaýyna – tunshyǵýǵa aparýy múmkin. Anafılaksııaǵa kúmán bolsa, shuǵyl túrde jedel járdemdi shaqyrý qajet.
Aldyn alý. allergııany týyndatatyn dárilerden, ónimder men zattekterden alshaq bolý qajet. Ystyq vanna qabyldaýdan, qysatyn kıim kııýden alshaq bolýǵa tyrysý qajet, sebebi, olar esekjemniń sımptomdarynyń qaıtalanýyna yqpal etýi múmkin.