Mazmuny
Analyq bezdiń kıstasy degenimiz ne?
Analyq bezdiń fýnktsıonaldyq kıstasynyń sımptomdary qandaı?
Analyq bezdiń kıstasy bar ekendigin dáriger qalaı biledi?
Ýltra dybystyq emdeý degenimiz ne?
Ótýge bolatyn basqa tekserý túrleri bar ma?
Analyq bezdiń fýnktsıonaldyq kıstasy qalaı emdeledi?
Analyq bezdiń kıstasyn operatıvtik emdeý qajet pe?
Naqty qandaı operatıvtik emdeý túri qajet?
Analyq bezdiń kıstasy degenimiz ne?
Analyq bezdiń kıstasy – analyq bezdegi suıyqtyq tolǵan qaltasha. Onyń birneshe túri bolady. Kóptegen túrleri qatersiz, olar ovýlıatsııa kezinde paıda bolady (analyq bezden uryq jasýshasynyń shyǵýy). Olar - fýnktsıonaldyq kıstalar atalady.
Áıeldiń reprodýktıvtik aǵzalary – jatyr, jatyr moıny, qosalqylar (analyq bezder jáne uryq tútikteri) jáne qynap (inshek). Ol – uryqtyń damýy ótetin, almurt pishindi qýys aǵza. Jatyr jambas qýysynda, nesep qap pen tik ishektiń arasynda ornalasqan.
Jatyrdyń tómengi tarylǵan tusynda moıny ornalasqan. Jatyr tútikteri - jatyrdyń eki jaǵynda ornalasqan ósindileri. Olar analyq bezdermen aıaqtalady.
Analyq bezdiń fýnktsıonaldyq kıstasynyń sımptomdary qandaı?
Kóbinese, fýnktsıonaldyq kıstalar eshqandaı sımptomdarsyz ótedi (bilmeýińiz de múmkin), al keıde ishtiń aýyrsynýy, kebýi, etekkir aınalymynyń buzylysy, júrek aınýy jáne qusý bolýy múmkin. Basqa sımptomdaryna tamaq ishkende tez toıyný sezimi, jáne ish qatýy jatady.
Eger menopaýza oryn alsa jáne etekkir aınalymy bolmasa, fýnktsıonaldyq kıstalar qalyptaspaıdy, biraq, analyq bezdiń kıstasynyń basqa túrleri bolýy múmkin. Analyq bezdiń kıstasynyń kez kelgen sımptomy bolsa, dárigerge kórinińiz.
Analyq bezdiń kıstasy bar ekendigin dáriger qalaı biledi?
Dáriger kóbinese, kıstany medıtsınalyq tekserý kezinde sezýi múmkin. Eger kıstaǵa kúmán bolsa, ony kórneki túrde kórý úshin dáriger ýltra dybystyq zertteý taǵaıyndaıdy. Dárigerdiń odan keıingi áreketi naýqastyń jasyna, ýltra dybystyq zertteýdegi kıstanyń túrine, sımptomdarǵa baılanysty.
Ýltra dybystyq zertteý degenimiz ne?
Ýltra dybystyq zertteýde (ÝDZ) aǵzalardyń beınesin alý úshin dybys tolqyndary qoldanylady. Bul – analyq bezderdi kórýdiń jaqsy tásili. ÝDZ ishtiń syrtynan nemese inshek (qynap) arqyly ótkizýge bolady. Eki tásil de aýyrsyný bermeıdi. ÝDZ 30 mınýtqa sozylady. Bul ádis dárigerge kıstanyń ólshemi men syrtqy túri týraly qundy aqparat beredi.
Ótýge bolatyn basqa tekserý túrleri bar ma?
Dáriger qandaǵy CA-125 atalatyn, aqýyz deńgeıin anyqtaıdy. Bul taldaý analyq bezdiń kıstasy bar áıelderge kıstanyń qaterligin anyqtaý úshin taǵaıyndalady. CA-125 deńgeıi < 35 bolýy tıis. Biraq, bul tekserý áıelde analyq bezdiń qaterli isigi bar ekendigin naqty aıqyndamaıdy. Mysaly, analyq bezdiń qaterli isigi bar keıbir áıelderde CA-125 deńgeıi qalypty bolýy múmkin. Bul aqýyzdyń deńgeıi qaterli isik bolmaǵan áıelderde de artýy múmkin. Osy sebepti, CA-125 deńgeıin anyqtaýǵa qan taldaýy tek analyq bezdiń qaterli isiginiń sımptomdary bar nemese analyq bezdiń qaterli isiginiń qaýpin arttyratyn genetıkalyq mýtatsııasy bar áıelderge usynylady.
Analyq bezdiń fýnktsıonaldyq kıstasy qalaı emdeledi?
Fýnktsıonaldyq kıstalar belgili bir ýaqytta ózdiginshe ótedi. Ádette, bul úrdis 1-3 aıdy alady. Eger naýqasta fýnktsıonaldyq kısta bolsa, onyń ólsheminiń azaıýyn kórý úshin dáriger 1-3 aıdan keıin qaıtadan tekserýdi usynady. Eger naýqasta fýnktsıonaldyq kısta jıi bolsa, dáriger ovýlıatsııa úrdisin basý úshin uryqtanýǵa qarsy tabletkalardy qabyldaýdy usynýy múmkin. Ovýlıatsııa bolmasa, fýnktsıonaldyq kıstalar da túzilmeıdi.
Analyq bezdiń kıstasyn operatıvtik emdeý qajet pe?
Analyq bezdiń kıstasyn emdeýde birneshe faktorlar eskeriledi, mysaly, naýqastyń jasy, etekkirdiń bolýy, kıstanyń ólshemi, onyń syrtqy túri jáne sımptomdary.
Eger etekkir aınalymy bolsa, analyq bezdiń fýnktsıonaldyq kıstasynyń jeńil sımptomdary oryn alsa, operatsııa jasaýdyń qajeti joq. Eger kısta birneshe etekkir aınalymynan keıin ótpese, ulǵaıatyn bolsa, ÝDZ kezinde fýnktsıonaldyq kıstaǵa uqsamasa, dáriger operatsııany taǵaıyndaýy múmkin.
Bala órbitý jasyndaǵy áıelderde analyq bezdiń kıstalarynyń hırýrgııalyq aralasýdy qajet etetin kóptegen túrleri bar. Bul jasta kıstalar, kóbinese, qatersiz.
Eger menopaýza bolsa, jáne analyq bezdiń kıstasy bolsa, dáriger operatsııany taǵaıyndaıdy. Analyq bezdiń qaterli isigi – sırek aýrý, biraq, 50-70 jastaǵy áıelderde úlken qaýip tóndiredi. Aýrýdyń áıelderde keshirek anyqtalǵan túrine qaraǵanda erte anyqtalǵan kezinde boljamy jaqsyraq.
Naqty qandaı operatıvtik emdeý túri qajet?
Eger kısta shaǵyn bolsa, (órikteı nemese odan kishi) jáne ÝDZ kezinde qatersiz bolyp kórinse, dáriger laparoskopııa ótkizý týraly sheshim qabyldaýy múmkin. Operatsııanyń bul túri ushynda jaryq kózi bar, laporoskop atalatyn aspap arqyly ótkiziledi.
Laparoskop ish qýysyna kindikten sál joǵary nemese sál tómen tusta jasalatyn kishkentaı tilik arqyly engiziledi. Laparoskop arqyly dáriger aǵzalardy kóre alady. Kısta kóbinese, qasaǵanyń túkti syzyǵynyń ústinde kishkentaı tilik jasaý arqyly alynady.
Eger kısta laparoskop arqyly ish qýysynan alý úshin tym úlken bolsa, jáne kúmándi kórinse, dáriger laparotomııany jasaýy múmkin. Bul kezde kıstany nemese zaqymdanǵan analyq bezdi alyp tastaý úshin úlken tilik jasalady. Jalpy narkoz jasalady, kısta qaterli isiktiń bolýyna tekseriledi. Eger bul qaterli isik bolsa, dáriger eki analyq bezdi, jatyrdy, salnık (sharby) atalatyn maı tinin, keıbir lımfa túıinderin alyp tastaýy múmkin. Bul jaıynda operatsııaǵa deıin dárigermen keńesýge mańyzdy. Dáriger sondaı-aq, operatsııanyń ár túriniń qaýipteri týraly, naýqastyń aýrýhanada bolý ýaqytyn, kúndelikti qalypty tirshilikke oralý týraly aıtyp beredi.
- ÝDZ jasaý qajet pe?
- Kıstanyń túri qandaı?
- Fýnktsıonaldyq kısta bolsa, emdelý qajet pe?
- Aýrýdyń barysynyń nasharlaýy týraly qalaı bilýge bolady?
- Kıstanyń basqa túri bolsa, ony emdeý nusqalary qandaı? Operatsııa qajet pe?
- Bolashaqta analyq bezdiń basqa kıstasy paıda bolý qaýpi bar ma?
- Menopaýza. Analyq bezdiń qaterli isiginiń damý qaýpi bar ma?