V gepatıtine qarsy vaktsına – baýyrdyń zaqymdalýy sekildi qaýipti syrqattardyń órship ketýiniń aldyn alatyn, balalarǵa usynylǵan birden-bir ımmýndaý bolyp tabylady. Bul eresektergede usynylady.
Jalpy aqparat
V gepatıtine qarsy vaktsına - beıimsiz (óli) V gepatıtiniń vırýsynan quralady. Adam vaktsınany endirgennen keıin, aǵzadaǵy ımmýn júıesi vırýsty tanyp biledi jáne vırýspen kúresedi, juqqan jaǵdaıda aýrýdyń týyndaý qaýpin azaıtady.
Degenmen birde-bir vaktsına 100 paıyz senimdilik bermeıdi, ımmýndaýdan keıin de V vırýstyq gepatıtimen aýrý áli de múmkin bolyp qala beredi.
Kimder vaktsınalaýǵa kiredi
V gepatıti qarsy vaktsınalaý úsh ınektsııaly kezeńge bólinedi.
• Alǵashqy ekpe balanyń perzenthanadan shyqqanyna deıin salynady. Eger balanyń anasy V gepatıtiniń tasymaldaýshysy bolsa, vaktsına bala týylǵannan keıin birden salynady.
• Ekinshi ekpe balanyń 1-2 aılyq kezinde salynady;
• Sońǵy ekpeni dárigerler balanyń 6 aılyǵynda salady.
4-8 aılyǵynda vaktsına salynbaı qalǵan balalarǵa, ekinshi ınektsııa 4 aılyǵynda, al úshinshi vaktsına 6-16 aılyǵynda salynady. Balalarǵa mindettelgen ımmýndaýdyń standartty salynýy buzylǵan jaǵdaıda, ekinshi jáne úshinshisin teń salýǵa da bolady.
V vırýstyq gepatıtine qarsy vaktsına salynbaı qalǵan eresek balalarǵa mindetti túrde, tez arada vaktsınaaý kerek.
Eresekter nemese balalar vaktsınamen ımmýndaýdy ótpegen bolsa, mindetti túrde saldyrý kerek, eger olar:
• Densaýlyq saqtaý salasynda qyzmet atqaratyn bolsa;
• Buryn V gepatıtiniń vırýsyn juqtyrǵan adammen jynystyq seriktes bolsa, nemese onymen turmystyq baınanysta bolsa;
• Erkek jynystylarmen qatynasqa túsetin er adamdar;
• Búırek aýrýynyń sońǵy satysynda tursa, sozylmaly baýyr aýrýy bolsa nemese AITV-ınfektsııasy bolsa;
• Kóp adammen jynystyq qatynas jasap júrse;
• Ishke endiriletin esirtki quraldaryn paıdalanatyn bolsa;
• Aǵzasyn aýystyratyn bolsa, mıyna transplantatsııa jasatatyn bolsa nemese hımıoterapııa aldyratyn bolsa.
Eresekterge tek V gepatıtine qarsy vaktsına salsa da bolady nemese Tvınrıks dep atalatyn vaktsınany saldyrsa da bolady. Ol A gepatıtinen de, V gepatıtinen de qorǵaıdy. Bul vaktsınalerdyń árqaısysy 3 ınektsııadan salynady
Qaýipter men janama áserler
Immýndaýdan ótken kóptegen balalar janama áserlerden zardap shegedi. Tek, keı jaǵdaıda vaktsına salynǵan jerdiń qyzarýy, aýrýy kezdesedi, nemese azdap dene qyzýy kóterilýi múmkin. Al aýyr jaǵdaılar, tek balada vaktsınanyń keıbir komponenterine alergeni bolsa ǵana týyndaýy múmkin.
Qosymsha keńes
Eger bala salmaqty aýrýmen aýyrsa, týmaýratyp qalsa, onda vaktsınany sál keıindetip endirse de bolady. Baýyrynda aýyr alergeni bar balalarǵa bul vaktsına salynbaıdy. Alǵashy vaktsınadan keıin alergendik serpin paıda bolsa, kelesi vaktsına múldem salynbaıdy.
Tómendegideı jaǵdaılar oryn alsa dárigerge habarlasyńyz:
• Balańyzǵa vaktsına saldyrýǵa senimsiz bolyp tursańyz;
• Alǵashqy vaktsınaden keıin aýyr janama áserler baıqalsa.
Vaktsınanyń paıdalylyǵyna qatysty nemese basqa da suraqtaryńyz bolsa.
Tegter:
V gepatıtine qarsy vaktsınalaý