Melanoma – qaterli teri isigi. Ol (kózdiń ishki torlary, mı, shyryshty qabyrshyqtar) sekildi melanotsıtterden damıdy. Bul aýrý kóbinese (ıaǵnı 70%) bastapqyda kishigirim, zalalsyz meń sııaqty paıda bolady.
Bul isik áıelderde de, erlerde de kezdesedi, aıta keterligi, áıelderde 1,5-2 ese jıirek ushyrasady. Osy ýaqytqa deıin naýqastardyń ortasha jas mólsheri 45 jas bolatyn, keıingi jyldary qaýipti melanoma 15-25 jas aralyǵyndary jas óspirimderdi de mazalap júr.
Melanoma – basqa qaterli isikterdenden de qaýipti. Ol birneshe qabat terini jaı oǵyndaı jaryp shyǵady. Sól tamyrlary jáne qan júretin tamyrlar arqyly basqa aǵzalarǵa (ókpe, mı , baýyr) taralyp, ondaǵy jumys júıesin buzady. Ári ol qaı jerge ornyqsa sol jer onyń keseldi ornyna aınalady (metastazdar). Aǵzalardyń qyzmet etý júıesiniń buzylýy, ári olardyń isikpen zaqymdanýynyń nátıjesi qaıǵyly jaǵdaıǵa alyp barady. Sondyqtan melanomany qansha múmkin bolsa, sonsha tez arada aldyn alý qajet. Barlyq jerińizde paıda bolǵan qal-meńderińizdi teksertińiz. Eger qandaı da bir meń baıqalsa, alda-jalda tez óse bastasa, syrtqy formasyn tez ózgertse, túr-túske boıalyp, asqynyp, aýyra bastasa mindetti túrde, tez arada onkolog mamanǵa qaralyńyz. Bul jáı ǵana meń emes, naǵyz melanomanyń ózi bolýy múmkin
Melanomanyń emdelýi.
I saty. Melanomany hırýrgııalyq jolmen emdeý úshin onyń aınalasyndaǵy saý terini tilgileıdi. Bul amal melanomanyń odan saıyn tereńdep, saý terilerge, ıaǵnı basqa jerlerdi zaqymdaýynyń aldyn alady. Al burynǵysha jaqyn ornalasqan melonamalardyń lımfa túıinderin alyp tastaý, melanomanyń birinshi satysyndaǵy naýqastardyń ómirsheńdigin uzartyp jatqan joq.
II saty. Búlinbegen lımfa túıinderiniń kúshi kete bastaǵany baıqalsa, (isikke jaqyn ornalasqandaryn) olardyń bireýine qajetti bıopsııany oryndaý qajet. Al sodan keıin qalǵan zaqymdanǵan lımfa túıinderdiń barlyǵyn joıý kerek.
Melanomanyń osy satysynda qosymsha emdeý túrlerin aıta keteıik. Mysaly, alfa-ınterferon nemese basqa da dári-dármektermen aýrýdyń qaıta oralý yqtımaldyǵyn boldyrmaýǵa bolady.
III saty. Bul satyda bastapqy tilingen isikten basqa, oǵan jaqyn ornalasqan lımfa túıinderdiń barlyǵy joıylady. Biraq bir qatar jaǵdaıda ınterferonmen jasalǵan ımmýnoterapııanyń saldarynan melanomanyń qaıta paıda bolý qaýipi de seıile qoımaıdy.
Eger de aýrýdyń boıynda birneshe melanoma baıqalsa, onda olardy túgeldeı joıý kerek. Múmkin bolmaǵanyna qaramastan oǵan BTsJ nemese ınterferon vaktsınalaryn qabyldaýdy taǵaıyndaý qajet, bul isiktiń jalma-jan qaıta órship ketpeýi úshin. Osy sanattaǵy naýqastardy ońtaıly emdeý osy ýaqytqa deıin ázirlendi. Zaqymdanǵan jerlerge sáýlelik terapııa qoldanylýy múmkin, sondaı-aq, hımıoterapııa nemese ımmýnoterapııa, ári bul ádisterdi biriktirýge bolady.
IV saty. Melanomanyń bul satysynda naýqastardy tolyq emdeý múmkin emes. Jaǵymsyzdyq týdyratyn belgilerdi, iri isik túıinderin operatsııa kómegi arqyly ketirýge bolady. Keıde ishki organdardan metastazylar joıylady, alaıda, bul olardyń ornalasýy men kórsetken belgilerine baılanysty. Birqatar naýqastarǵa pallıatıvtik (ýaqytsha jeńildetý) maqsatynda sáýlelik jáne hımıoterapııa qoldanady.
Hımıoterapııa melanomanyń IV satysyndaǵy naýqastarǵa óte shekteýli túrde ǵana kómektesedi. Hımıoterapııa qaterli isiktiń órship ketýin tek qysqartýy múmkin, biraq bul áser keıde qysqa merzimge sozylady, ádette, 3-6 aı.
Immýnoterapııa ınterferon nemese ınterleıkına-2 qoldana otyryp, osyndaı satydaǵy keıbir naýqastardyń ómirin uzarta alady. Keıbir dárigerler hımıoterapııany ımmýnoterapııamen ushtastyra otyryp qoldanýdy usynady.
Boljamdar boıynsha ókinishke qaraı, melanomanyń IV satysyndaǵy naýqastardyń keıbireýleri emdelgennen keıin de birneshe jyl ǵana ómir súrýi múmkin.
Tegter:
isik
teri
meńi
metastazdar
hımıoterapııa
ımmýnoterapııa