Mazmuny
Bala tunshyqsa ne isteý qajet?
Eger bala qandaı da bir úshkir emes jáne qaýipsiz zatty jutyp qoısa, jáne ol kómeıinde turyp qalmasa, ol nájispen birge ózdiginshe shyǵýy múmkin.
Ózdiginshe shyǵýyn kútken kezde balany muqııat qadaǵalańyz jáne eger qusý, silemeı aǵýy bastalsa, tamaqtan bas tartsa, qyzý, jótel, demin tartqanda shýly tynys alý nemese ysqyratyn dybys paıda bolsa, dárigerdi shaqyryńyz. Jáne eger eki kúnde zat nájispen shyqpasa da dárigerge kóriný qajet (zatty nájisten izdeý úshin súzgileý qajet).
Eger bala qanda da bir ótkir (mysaly, tis shuqyǵysh nemese ıne) nemese qaýipti zatty (saǵat batareıasy nemese birneshe shaǵyn magnıt) jutyp qoısa, saý bolyp kórinse de balany dárigerge aparyńyz. Bul zattar as qorytý jolyna túskenge deıin alynýy tıis, sebebi, olar óńeshti, asqazandy nemese ishekti tesýi múmkin; qaýipti zattekterdi siltilendirýdi týyndatý nemese shaǵyn elektr togyn qoldaný qajet.
Dárigerdiń áreketi balanyń ne jutqandyǵyna jáne ol zattyń qaıda shoǵyrlanýyna baılanysty. Zattyń ornyn anyqtaý úshin dáriger rentgen taǵaıyndaýy múmkin.
Eger dáriger zat ózdiginshe balanyń as qorytý júıesinde qaýipsiz jyljıdy dep sanasa, jýyrdaǵy birneshe kún ishinde balanyń nájisin qadaǵalaýdy usynady. Osy ýaqyt ishinde zattyń qozǵalýyn qadaǵalaý úshin taǵy bir rentgendik zertteý ótkizilýi múmkin.
Eger nysan tynys alý jolynda bolsa, nemese óńeshte/asqazanda turyp qalsa, jáne ol zat ótkir nemese qaýipti bolsa, dáriger ony alyp tastaýy qajet. Zat óńeshte nemese asqazanda ornalasqanda dáriger endoskopty (ushynda jaryǵy bar uzyn, jińishke tútik) qoldanady. Eger ol tynys alý joldarynda bolsa, dáriger bronhoskop atty aspapty qoldanady. Keıbir jaǵdaıda hırýrgııalyq aralasý qajet bolýy múmkin.
Bala tunshyqsa ne isteý qajet?
Tunshyǵý kezinde alǵashqy járdem kórsetý týraly aqparatty alý úshin tunshyǵý jáne júrek-ókpe reanımatsııasyn ótkizý boıynsha bizdiń nusqaýlyǵymyzben tanysyńyz. Ár adam júrek-ókpe reanımatsııasyn ótkizý boıynsha ádis jáne alǵashqy járdem kórsetý sharalary týraly bilýi qajet.
Balanyń aýzyna túrli zattardyń túsýiniń aldyn alatyn qandaı da bir tásilder bar ma?
Sábı ádette, aýzyna túrli zattardy salady, alaıda, kóptegen balalar álemdi tanýdyń bul ádisinen mektep jasyna jetkenge deıin ótedi.
Eger mektep jasyndaǵy balady bul ádeti qalsa, olaı istemeýi jaıynda sóılesý qajet. Balaǵa oıynshyqta bolatyn mıkrobtar jáne birnárseni jutyp qoısa paıda bolatyn qaýipter týraly aıtyńyz. Qajet bolsa, balaǵa bul týraly eskertip otyrýǵa bolady.
Balanyń ata-analary, kútýshileri jáne dárigerleri shuǵyl kómek kórsetý jáne júrek-ókpe reanımatsııasyn ótkizý boıynsha ádisterge úırenýi tıis.