Mazmuny
Betkeılik tromboflebıt – betkeılik kóktamyrlardyń trombozy damýymen sıpattalatyn qabyný aýrýy.
Betkeılik tromboflebıt kóktamyrlardyń jaraqatynan nemese kóktamyrǵa qoıylǵan kateterden keıin paıda bolýy múmkin. Eger sizde bul aýrýdyń damýynyń joǵary qaýpi bolsa, ol kórinetin sebepsiz de paıda bolady.
Betkeılik tromboflebıttiń paıda bolýynyń qaýip faktorlaryna jatatyndar:
- Turatyn aýmaqtyń hımııalyq lastanýy
- Qannyń uıýynyń artýymen sıpattalatyn aýrýlar
- Infektsııalar
- Júktilik
- Uzaq ýaqyt boıy otyrý nemese jatý
- Uryqtanýǵa qarsy tabletkalardy qabyldaý
- Kóktamyrdyń varıkozdy keńeıýi
Betkeılik tromboflebıt kelesi aýrýlarmen baılanysty bolýy múmkin:
- Ish qýysy aǵzalarynyń qaterli isigi (mysaly, uıqybeziniń qaterli isigi)
- Tereń kóktamyrdyń trombozy
- Qannyń uıýynyń V faktory geniniń Leıdendik mýtatsııasy
- Protrombın genindegi mýtatsııa
- Oblıteratsııalaıtyn trombangııt
Bul aýrýǵa qatysty sırek buzylystarǵa III (AT-III) antıtrombınniń, S jáne S proteınderiniń jetkiliksizdigi jatady.
- Teriniń teriastylyq kóktamyr boıymen qyzarýy nemese qabynýy
- Teri ustaǵanda jyly
- Teriastylyq kóktamyrda shıryǵý nemese aýyrsyný bar – aýyrsyný basqanda kúsheıedi
- Aıaqtyń aýyrsynýy
- kóktamyrdyń tyǵyzdalýy (ındýratsııa)
Bul sýrette aıaqtyń tamyry ústinde erıtema (qyzarý) kórinedi. Betkeılik kóktamyrlar qabynǵan, keńeıgen, olardyń túsiniń ózgerýi baıqalady.
Dáriger zaqymdanǵan aýmaqtyń syrtqy túrine qarap, betkeılik tromboflebıt bolýyn anyqtaıdy. Tamyr soǵýyn, arterıaldyq qysymdy, temperatýrany jıi ólsheý, teri men qan aǵymynyń jaǵdaıyn jıi anyqtaý qajet bolýy múmkin.
Kelesi naqtamalyq zertteýler aýrýdyń bolýyn rastaýǵa kómektesedi:
- Ýltradybystyq dopplerografııa
- Qantamyrlaryn ýltradybystyq dýplekstik skanırleý
- Venografııa
Infektsııa belgileri bolýynda teri nemese qan mıkroorganızmderiniń ósindilerin zertteý qajet bolýy múmkin.
Emdeýdiń maqsaty – aýyrsyný men qabynýdy azaıtý, asqynýdyń aldyn alý.
Jaısyzdyq pen isinýdi azaıtý úshin elastıkalyq shulyq kıip, qabynǵan aıaqty joǵary qoıý qajet. Sondaı-aq, zaqymdanǵan jerge jyly kompress qoıý paıdaly.
Eger betkeılik tromboflebıt kóktamyr ishilik kateterden bolsa, ony dereý alyp tastaý qajet.
Betkeılik tromboflebıtti emdeıtin dárilik preparattar:
- Qabynýdy azaıtýǵa arnalǵan steroıdty emes qabynýǵa qarsy preparattar (NPVP)
- Aýyrsynýdy basatyn preparattar
Eger tereń kóktamyr trombozy bolsa, dáriger qandy suıyltatyn dárilerdi (antıkoagýlıanttardy) taǵaıyndaıdy. Antıbıotıkter ınfektsııa bolsa taǵaıyndalady.
Kóktamyrdyń varıkozdyq keńeıýiniń jáne tromboflebıttiń qaıtalanatyn kórinisteriniń aldyn alý úshin joǵary qaýipti top naýqastaryna zaqymdanǵan kóktamyrdy hırýrgııalyq alyp tastaý (flebektomııa) nemese skleroterapııa usynylady.
Betkeılik tromboflebıt ádette, jeńil ótedi jáne eshqandaı asqynýdy týyndatpaıdy. Sımptomdary, ádette, 1-2 apta ishinde ótedi, biraq, kóktamyrdyń shıryǵýy uzaq ýaqyt boıy saqtalady.
Betkeılik tromboflebıttiń asqynýy sırek kezdesedi. Múmkin máseleler:
- Infektsııalar
- Tereń kóktamyr trombozy
Osy aýrýdyń sımptomdary bolsa, dárigerge nemese medbıkege habarlasyńyz.
Betkeılik tromboflebıt anyqtalsa, emdeýden jaǵdaı jaqsarmasa, nemese sımptomdar ýshyǵatyn bolsa, dárigerge kórinińiz.
Jańa sımptomdar paıda bolsa, mysaly, aıaqtaryńyz solǵyn tartsa, ustaǵanda sýyq bolsa, nemese qaltyraý jáne qyzba bolsa, dárigerge kórinińiz.
Eger sizge qandaı da bir preparatty kóktamyr arqyly engizý qajet bolsa, kóktamyrǵa baratyn jerdi udaıy ózgertý jáne qabyný belgisi bolsa kóktamyrǵa qoıylatyn kateterdi dereý alyp tastaý arqyly betkeılik tromboflebıttiń qaýpin azaıtýǵa bolady.
Múmkindiginshe, aıaq-qoldy uzaq ýaqyt boıy bir jaǵdaıda ustamaý qajet. Aıaqty jıi qozǵaltý qajet, uzaq ushý, kólikte bolý, nemese uzaq ýaqyt boıy otyrýǵa nemese jatýǵa týra keletin basqa jaǵdaılar kezinde aıaqty qozǵaltyp, serýendeýge tyrysyńyz. Betkeılik tromboflebıttiń paıda bolý qaýpin azaıtý úshin operatsııadan nemese aýrýǵa baılanysty uzaq ýaqyt tósek tartýdan keıin erterek turýǵa nemese serýendeýge tyrysyńyz.
Betkeılik tromboflebıt.