Mazmuny
Dárigerge qashan qaralý kerek?
Aldyn alý sharasy
Asqorytý júıesi
Óńesh, asqazan, toq ishek jáne ash ishekterdiń barlyǵy baýyrdyń, ót qabynyń jáne uıqy beziniń kómegimen ishke túsken asty aınaldyryp, qajet emes komponentterdi bólshektep, qaldyq bólip, shyǵaryp jatady.
Gastrıt - asqaazannyń shyryshty qabyǵynyń qabynýynan paıda bolady.
Paıda bola salyp, jyldam damıtyn gastrıtti jedel gastrıt deıdi. Al aılap, jyldap jalǵasa aýyra beretin gastrıtti sozylmaly gastrıt dep ataıdy.
Sebepteri
Gastrıttiń paıda bolýyna kóptep sebep bolatyn jaıttar:
• Asperın, ıbýprofen nemese naproksen sekildi keıbir dári-dármekter;
• Alkogoldik ishimdikter
• Asqazannyń shyryshty qabyǵyna Helicobacter pylori ınfektsııalyq bakterııasy túskendikten;
Al sırek kezdesetin sebepti jaǵdaılarǵa mynalar jatady:
• Aýtoımmýndyq aýrý (pernıtsıozdyq anemııa sııaqty);
• Kokaın qoldaný;
• Qarylǵan nemese kúıdirilgen tamaqtardy kóp jeý;
• Shamadan tys kúızelis;
• Tsıtomegalovırýs jáne qarapaıym gerpes (ımmýnıteti álsiregen jandarda jıi kezdesetin vırýs) sekildi vırýstyq ınfektsııalar.
Aýyr, kúrdeli jaraqattar, kútpegen aýrýlar, búırek jetkiliksizdigin, ókpe aınalymyn retteý úshin jasalǵan kúrdeli otalar gastrıttiń paıda bolýyna sebepker bolady.
Sımptomdary
Kóptegen adamarda gastrıt sımptomsyz damıdy.
Al sımptom kezdesip jatsa, olar mynadaı bolady:
• Tábeti joǵalady;
• Júregi aınıdy jáne qusa beredi;
Eger gastrıttiń saldarynan asqazannyń shyryshty qabyǵynan qan aǵyp jatsa, mynadaı sımptomdar kórinis beredi:
• Qara tústi nájis shyǵady;
• Qan qusady.
Dıagnostıkasy
Mynadaı ádistermen dıagnostıka jasalady:
• Anemııany anyqtaý úshin qanǵa jalpy taldama júrgizedi (QJT)
• Endoskoptyń (ezofagogastrodýodenttik kóshirme nemese EFGDS) kómegimen asqazandy tekserý;
• H. Pylori-ge tekserý júrgizý;
• Nájiste jasyryn turǵan qandarǵa taldama jasaý (asqazannan qan ketip jatqan kezde)
Emdelýi
Emdeý ádisteri aýrýdyń sebepterine baılanysty júrgiziledi. Ýaqyt óte kele sebepterdiń birazy joǵalyp ketýi múmkin.
Siz aldymen gastrıttiń paıda bolýyna sebep bolatyn asperın, ıbýprofen nemese basqa da dári-dármekterdi qabldaýdy toqtatýyńyz kerek. Iship júrgen kez-kelgen dárilerińizdi toqtatpas buryn dárigerińizben aqyldasyp alyńyz.
Siz asqazannyń qyshqyl sól bólýin azaıtatyn mynadaı dárilerdi qoldanýyńyz múmkin:
• Antatsıdter
• Antagonıster N2 retsepterimen: tsementıdın (Tagamet), ranıtıdın (Zantak) jáne t.b.
• Protondyq pompa tejegishteri;
• Antatsıdter Helicobacter pylori bakterıalarymen astasqan sozylmaly gastrıtke paıdalanylady.
Boljamy
Bul aýrýdyń boljamy ádette sebepterine baılanysty qoıylady, biraq ol qansha degenmen jaǵymdyraq.
Asqyný qaýpi
Qan ketýi múmkin jáne ókpeniń asqynǵan isigine ulasyp ketýi de ǵajap emes.
Dárigerge qashan tekserilý kerek?
Mynadaı sımptomdar bola basstaǵanda dárigerge qaralyńyz:
• Asqazannyń joǵarǵy jaǵy jıi aýyra bastaǵanda;
• Qara, shaıyr tústi nájis shyǵa bastaǵanda;
• Túıir-túıir qan aralas qusyq shyqqanda.
Aldyn alý sharalary
Asqazannyń shyryshty qabyǵyn zaqymdaıtyn asperın sııaqty dárilerdi uzaq ýaqyt qoldanbańyz, sýyq tıýge qarsy shamadan tys ashy dárilerdi nemese alkogoldik ishimdikterdi paıdalanbańyz.
Derekkóz: https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/001150.htm
Tegter:
gastrıt degen ne,
gastrıttiń sımptomdary,
gastrıttiń sebepteri,
gastrıttiń emdelýi,
helıkobakter pılorı,
gastrosskopııa