Mazmuny
Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasy – júıke júıesiniń aýrýy, bul kezde bettiń keıbir bóliginde qarqyndy, elektr toǵynyń soqqysy sekildi qatty batatyn aýrý paıda bolady.
Ortalyq júıke júıesi mıdan jáne julynnan turady. Shetkeri júıke júıesine barlyq shetkeri nervter kiredi.
Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasynda aýyrsyný úshtarmaqty nervten taralady. Bul nerv aýyrsyný jáne túısiný sezimderin betten, kózden, muryn qýystarynan jáne aýyzdan mıǵa jetkizedi.
Ádette, aýrý eresekterde bolady, biraq, kez kelgen jasta kezdesýi múmkin. Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasy qalypty qartaıý úrdisiniń bóligi bolýy múmkin.
Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasy týyndaý sebepteri:
· Shashyrańqy skleroz
· Úshtarmaqty nervti keńeıgen qantamyrynyń nemese isiktiń basýy.
Keıde sebebi belgisiz bolyp qalady. Dárigerler kóbinese, 40 jastan kishi adamdarda sebebin anyqtaıdy.
· Asa qarqyndy, elektr toǵynyń soqqysy sekildi qatty batatyn aýrý, ol ádette, birneshe sekýndqa nemese mınýtqa sozylady, biraq, udaıy bolýy da múmkin.
· Aýyrsyný ádette, bettiń bir jaǵynda paıda bolady, kóbinese, kózdiń mańaıynda, jaqta jáne bettiń tómengi jartysynda.
· Aýyrsyný sebebi janasýdan nemese túrli dybystardan týyndaıdy.
Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasynyń aýyrsynatyn ustamalary kúndelikti qarapaıym tirshilik áreketterinen týyndaýy múmkin:
· Tis tazalaýdan
· Shaınaýdan
· ishýden
· tamaqtanýdan
· betke jeńil janasýdan
· qyrynýdan.
Mıdy jáne júıke júıesin qarap, tekserý (nevrologııalyq qaraý) ádette buzylystardy anyqtamaıdy.
Aýrýdyń sebebin anyqtaýǵa arnalǵan tekserýler:
· qan taldaýy
· mıdyń magnıttik-rezonanstyq tomografııasy (MRT)
· úshtarmaqty nervtiń refleksterin tekserý
Emdeý úrdisine alǵashqy járdem dárigeri, nevropatolog nemese aýyrsyný boıynsha maman qatysady.
Keıbir dárilik preparattar aýyrsynýdy azaıtyp, ustamalardyń jıiligin azaıtýǵa kómektesedi.
· Qaıta ustaýdyń selektıvti tejeýishi (karbamazepın, gabapentın, lamotrıdjın, fenıtoın, valproat jáne pregabalın)
· Mıorelaksanttar (baklofen, klonazepam)
· Úshtsıkldi antıdepressanttar (amıtrıptılın, nortrıptılın nemese karbamazepın)
Nervtiń qysylýyn joıý úshin keıbir naýqastarǵa operatsııa jasaý qajet bolýy múmkin. Hırýrgııalyq emdeý ádisterine jatatyndar:
· Úshtarmaqty nervtiń bóligin kesý nemese buzý
· Radıojıilikti ablıatsııany nemese glıtserın ınektsııasyn qoldanýmen teri arqyly engiziletin ıneniń nemese datchıktiń kómegimen úshtarmaqty nervti buzý
· Elektrostımýlıatsııa
· Teri arqyly ballondyq mıkrokompressııa
· Isikti alyp tastaý (sebebi isik bolsa)
· Stereotaksıkalyq radıohırýrgııa (gamma-pyshaq)
· Úshtarmaqty nervke qysym kórsetetin qantamyryn jyljytý boıynsha operatsııa (mıkrotamyrlyq dekompressııa).
Ózińizdi seziný jaǵdaıyńyz aýrýdy týyndatqan sebepke baılanysty. Eger aýrýdyń sebebi anyqtalmasa, emdeý emdeý birshama jeńildetedi. Degenmen, keıbir naýqastarda aýyrsyný ýshyǵýy múmkin jáne udaıyǵa aınalýy múmkin.
Úshtarmaqty nervtiń nevralgııasy.