Ботулизм - бұл ботулизмнің таяқшалары жұққан тамақ өнімдерден туындайтын ауру. Қоздырғышы - табиғатта кең таралған анаэроб, ұзақ уақыт спора түрінде топырақта болуы мүмкін. Ол топырақтан, ауыл шаруашылығы жануарларының ішектерінен, сондай-ақ кейбір тұщы балықтардан түрлі тағам өнімдеріне - көкөністерден, жемістерден, астық, ет және т.б. өнімдерден беріледі.
Мысалы, тамақ өнімдерін сақтау кезінде оттегі жоқ болса, ботулизм бактериялары бактерияның ең күшті улы болып табылатын токсиндерін көбейтіп, туындата бастайды. Олар ішек сөлімен жойылмайды, оның кейбір түрлері (Е типті токсиндері) тіпті сөлдің әсерінен күшейтеді. Әдетте, токсиндер консервілер, тұздалған балық, шұжық, ветчина, саңырауқұлақтар сияқты технологияларда бұзылған, әсіресе үйде тұрып қалған тағамдарда жинақталады. Инкубациялық кезең 2-3 сағаттан 1-2 күнге дейін созылады. Бастапқы белгілер - жалпы әлсіздік, аздап бастың ауруы, жүрек айну және іштің өтуіне қарағанда, көбінесе іштің қатуы болады.
Ботулизм нерв жүйесіне әсер еткенде (бұлдыр көрініс, жұтыну, дауыстың өзгеруі) пайда болады. Науқас өзін тұманда жүргендей сезінеді, барлық нысандар бұлдырап көрінеді, тіпті кейде кейбір заттар екі еселеніп көрінеді, қатар тұрған екі зат бірінен бірі үлкенірек болып қөрінеді. Жиі анықталған жағдай көзі қыли болып қалады, птоз – бір қабағы көтеріңкі, екіншісі түсінкі болып қалады. Кейде аккомодация жоғалып кетеді – көзі жарыққа әсер бермей қалады. Науқастың аузы құрғайды, даусы әлсін шығады, тілі бұрмаланып қалады. Дене температурасы қалыпты немесе сәл жоғары (37.2-37.3 ° C),-да сақталады. Пациенттің ішектерінде спордың қайнатумен байланысты токсин әсерінің күшеюі кезінде, көздің белгілері байқала басстайды, жұтынудың қиындауы кездеседі (жұмсақ таңлай істен шығып қалады) . Жүрек соғысы естілмей қалады, пульсі бастапқыда ақырын болып тұрады да, кейін жеделдей түседі, қан қысымы төмендеп кетеді. Тыныс алуы тоқтап қалса, өліп кету қаупі туындайды.
Емдеу. Алғашқы көмек - қышқыл (мысалы, магний сульфаты), шабдалы немесе басқа өсімдік майы, токсиндерді байланыстыру үшін, жылы 5% натрий гидрокарбонат ерітіндісімен асқазанды шаю (пісіру содасы) керек. Ең бастысы – ботулиндікке қарсы сарысуды енгізу керек. Сондықтан барлық науқастар дереу ауруханаға жатқызылады. Биологиялық үлгіні пайдаланатын бактерияның улы түрін анықтау мүмкін болған жағдайда арнайы экзотоксиннің ерекше түріне (мысалы, А немесе Е типі) қарсы арнайы токсинге қарсы сарысуы қолданылады. Егер бұл мүмкін болмаса, поливалентті - A, B және E сарғыш қоспаларын қолданыңыз. Аурулар үшін абайлап күтімілдеу қажет, тыныс алу жабдығының көрсеткіштері бойынша, ағзаның физиологиялық қызметтерін қолдау үшін шаралар қабылданады. Жутынудың бұзылуы жағдайында, зонд немесе қоректік клизмалар арқылы жасанды тамақтану қамтамасыз етіледі. Емдеудің алғашқы 5 күнінде дәрі-дәрмектің қосымша әрекеті левомицетинді (5-6 күн ішінде 0,5 г 4-5 рет күніне), сондай-ақ аденозин трипосфатын (1 рет 1 мл ерітінді, күніне 1 рет) қамтиды. Нәжістің тұрақты шығуын қадағалау өте маңызды.
Тегтер:
ботулизм
жұмсақ таңдайдың салдануы