Бел ауруы деген не және оның туындауына не себеп бар?

Бел - бұл сүйектен, бұлшықеттен, байламдардан тұратын құрылым. Анықтамасын толықтыра кетсек, оны топса (шарнир) десе де болады, себебі ол дененің үстіңгі жағы мен төменгі жағын жалғап тұрады, абайламаса, ол тез жарақаттанады, мысалы, сіз ауыр көтеріп қалсаңыз, не бірнәрсені күшпен итерсеңіз, не болмаса омыртқаңызды тосыннан бұрап алсаңыз, оны зақымдап алуыңыз ықтимал. Сіз кейде түсініп қалуыңыз мүмкін, айталық, біз, (әр адам) мықты, мығым белге мұқтажбыз, кейде беліңіздің иілгіш болғанын сондай қалап кететін жағдайларыңыз да болатын шығар. Бірақ, неге екенін қайдам, көпшілігіміз беліміз ауырмайынша, арқадағы және іштегі бұлшықеттердің өңін сақтап қалудың маңыздылығы туралы ойлай бермейміз.

Барлық адамдардың 85% - ға жуығы қай кезде болмасын бел ауруын айналып өтпейді.

Бел ауруы байланыстырушы бұлшықеттерге шамадан тыс күш түскенде немесе бұлшықеттер мен байламдар жарақаттанғанда, сонымен қатар, ұзын омыртқа зақымдалғанда пайда болады. Белдегі аурудан кесел, немесе омыртқаның деформациясы сирек жағдайда ғана туындап жатады.

Бел ауруы:

• Қатты ауырады, бірақ ұзақтығы 3 айдан аспайды. Адамдардың көпшілігі үйде 4-6 апта емделуден кейін ауруы жеңіледі.
• Жедел белгілермен қайталанба эпизодтары бар симптомдар: Адамдардың көпшілігінде бел ауырсынуының қайталануының кем дегенде бір эпизоты болады.
• Созылмалы, ұзақтығы 3 айдан асады.

Бел ауруының симптомдары қандай болады?

«Бел ауруы» термині симптомдардың барлық спектрін сипаттау үшін қолданылады. Түрлі себептерге байланысты, бел ауыруы түсініксіз, ыстық немесе сыздайты, үлкен аймақты жабатын немесе бір нүктеге дейін шектелетін болып келеді. Ол бірте-бірте дамиды немесе кенеттен бел құрыспасы болып бой көрсетеді, не болмаса бұлшықет сіресуі туындайды немесе оларсыз-ақ аурулар болуы мүмкін.

Аяқтағы симптомдардың (жүргенде нерв қысылғандай болады) туындауына омыртқаның төменгі бөлігіндегі бұзылулар себеп болуы мүмкін; олар өздігінен де туындауы мүмкін немесе бел ауырсынуымен бір мезгілде пайда болуы мүмкін. Аяқта болатын симптомдар: ауру, ұю, әсіресе тізеден төмен қарай терлеуі мүмкін.

Екі аяқтың әлсіздігі, сонымен қатар, зәр шығаруда бақылаудың төмендеуі немесе ішек функциясының жоғалуын жоғалту - бұл дереу медициналық араласуды талап ететін ат құйрығы синдромының симптомдары.

Бел ауруына қалай диагноз қойылады?

Дәрігеріңіз беліңіздің қаншалықты ауыратынын бағамдайды, аурудың неден туындап жүргенін де анықтайды, жұмысыңыз жайында және физикалық белсенділігіңіз туралы біліп, сондай-ақ қарапайым тексеріс жүргізеді. Белі ауырған адамдардың 95% -ына емделу жолдарын айту үшін дәрігерге осындай тексерулер жеткілікті.

Кейде омыртқа жақтағы ауытқулар туралы қосымша ақпарат алу үшін күрделі визуализациялық әдісі қолданылады. Омыртқа жақтағы бұзылуларды зерттеу арналған визуализациялық әдістеріге магнитті резонанстық томографияны (МРТ), компьютерлік томографияны, сүйек сканерлеуді және рентгендік зерттеуді (осы әдістер туралы қосымша ақпаратты қараңыз) жатқызуға болады. Егер сізді текергеннен кейінгі нәтиже бойынша сізде салмақты ауру болса, сіздің симптомдарыңыз 4-6 аптадан астам уақытқа созылады, немесе сізде тұрақты бел ауырсынуы, аяқтың ауыруы немесе аяқтың ұюы пайда болады, визуализациялық зерттеу әдістері сіздің ауруыңызға және оның себептеріне нұқсан келтіруі мүмкін.

Бел ауруының қандай қауіп факторлары бар?

Егер сіздің жасыңыз орта жастан асып кетсе, егерде, сіздің немесе отбасыңыздың бір мүшесінің омыртқа жағында бұзылыстар болса, немесе жүктіліктің соңғы кезеңдері келіп қалса, демек бел ауруының туындау қаупі басым деген сөз. Салауатты өмір салтын ұстануға қатысты факторларға келер болсақ, олар: шылым шегу, артық салмағы болу, өмірінде уқытын ұзақ уақыт отырып өткізу, белге ылғый күш түсіре беру, омырқаны дірілдету немесе айналдыру, сүйекті әлсірететін дәрілерді ұзақ уақыт ішіп жүру (мысалы, кортикостеройд) т.б.

• Белдің қатты ауруы. Көп жағдайларда, белдегі ауырсынуды үйде емдеп, жазуға болады. Егер беліңіз ауырып, мынадай симптомдар байқалса, мынадай ем-дом жасаңыз: мұзды 3 күн бойы басыңыз, содан кейін ылғалды жылуды басыңыз. Стероидтық емес қабынуға қарсы препараттарды (NSPP) ауыруды жеңілдету үшін пайдалануға болады.

Егер омыртқаңыз ауырмаса, тұрақты жаттығуларды жасай беруге болады. Айта кету керек, екі күннен артық төсекте жата беру аурудың қалпына келуін баяулатады.

• Бел ауруының тоқтамауы немесе күшейе түсуі. Егер сіздің симптомдарыңыз нашарласа немесе кетпесе, 4 апталық үй еміне қарамастан, дәрігерге хабарласыңыз және емдеуді жалғастырыңыз. Сізге сондай-ақ, физиотерапияны, массажды, акупунктураны немесе өзіңіз үшін қолайлы альтернативті медицина түрлерін қолдануыңызға болады. Ғылыми зерттеулердің нұсқауына сүйенсек, бел ауруы кезінде немесе кейбір себептерден бұлшықеттің құрысуына аталмыш емдеу әдістері әр адамға, әртүрлі әсер беретін көрінеді. Бір кішкене зерттеу нәтижессі бойынша, психологиялық фактордың да маңызды роль атқаратындығы белгілі болды, сипаттамасы: сіз беліңіздің ауыруы жазылады деп бар ынтаңызбен сенсеңіз, шынымен де беліңіз сауығып кетуі мүмкін.
• Созылмалы бел ауруы. Егер бел ауруының проблемалары 3 айдан астам созылса, сізге созылмалы ауырсынуды емдеуді және онымен күресуді үйрену керек. Созылмалы ауырсынумен ақылмен және физикалық тұрғыдан күресу үшін, арқа бұлшықеттері мен ішке арналған жаттығуларды жасау үшін физиотерапевт мамандарын қоса алғанда, бірнеше түрдегі маманнан кеңес алып емделуге тырысыңыз. Созылмалы бел ауырсынуына көмектесетін қосымша емдерді ауыруды, емдеу дағдыларын үйрету үшін когнитивті-мінез-құлық терапиясын, сондай-ақ, үш сикілді антидепрессанттарды немесе ауырсынуды жою үшін жұлын каналына инъекция енгізуді қамтитын емдерді жүргізіңіз.

Созылмалы жамбас ауырсынуын жеңілдету үшін тәжірибелік немесе тексерілмеген емдеу, соның ішінде интрарикционды электротермиялық терапия (VDET), морфиндік сорғылар және лазерлік дисктомия қолдануға болады. Емдеудің бұл әдістерін сақтықпен ақылға қонымды дәрежеде емдеңіз және мұндай емдеу туралы шешім қабылдамас бұрын: екінші және, мүмкін, үшінші пікіріңізді алыңыз.

Омыртқаның тітіркенуін емдеу үшін сирек жағдайда хирургия қажет, бірақ ол жиі емдеудің ақылға қонымды әдісі ретінде ұсынылады. Кейбір жағдайларда ауырсынуды тудыратын (мысалы, диаралық диск), хирургия көмектесе алады. Алайда, бұл жағдайдан көптеген адамдар хирургиялық операциясыз да өтіп кетеді.

Бел ауырсынуына магнитті резонанстық томографияны (МРТ) жүргізу керек пе?

• Төменде келтірілген ақпарат, сіздің қандай шешім қабылдағанығызға немесе дәрігер кеңесіне көнітініңізгі қарай өзіндік түсінік қалып тастыруыңызға жәрдем береді. Магнитті резонансты томографиядан (МРТ) өтемін деп шешім қабылдағаннан кейін, келесі мәселелерді қарастырса болады:
• Бұл көп жағдайда, денеңізде алғаш рет пайда болған (қатты) ауырсыну 6 аптадан кейін жоғалып кетуінің ықтималдылығы басым.
• Беліңіздің ауруына қымбат визуалдық зерттеу әдістерін жүргізбеуге тырысыңыз. Бұл зерттеулер, әдетте, ерте кезеңде пайдалы ақпарат бере-бермейді. Егер ауыр науқастың белгілері болмаса (мысалы, омыртқа немесе сүйек ісігі инфекциясы), үй емінің 4-6 аптасынан кейін ауырудың беті қайтпаса, зерттеудің визуальды әдістерін өткізуді сұрамаңыз және олармен келіспей-ақ қойыңыз.
• МРТ және компьютерлік томография аурудың бастапқы сатысында, табақша жарығы немесе омыртқа арнасының тарылуы, жүйке тамырларының қысыуы секілді бейнелерді дәл көрсете алады. МРТ-нің компьютерлік томографияның алдында кәдімгідей айырмашалағы бар, ол иондаушы сәулеленумен қоса бірге пайдаланылмайды.
• Дәрігеріңіз бірнеше аптадан кейін жүйке жүйесінің қысылуына байланысты жағдайларды жоспарлау үшін күтеді, өйткені олар, өздігінен жиі кетеді.

Емдеу

Артериялық ауытқулардың емдеу нұсқалары қарапайым үй емдеуден тәжірибелік және созылмалы бел ауруларына арналған инвазивті процедураларға дейін ауытқиды. Кейбір емдеу түрлері созылмалы бел ауруларын емдеуде аса үмітті болса да, олар белдің қатты ауырсынуын жеңілдету үшін мүлдем пайдасыз болып қалатын жайттар да болып жатады. Белдің қатты ауруын емдеудің ең тиімді екі әдісі бар: 1) белсенді болып қалады (төсекке жатпайды) және 2) қабынуға қарсы препараттарды қабылдаңыз. Созылмалы жұлын сүйек ауруларын емдеудің ең тиімді екі әдісі бар: 1) пациенттің бұлшықет күшін нығайтуға бағытталған жаттығулар; 2) созылмалы ауруларды емдеуге негізделген.

Кейбір адамдардың бел ауруына немесе белгісіз этиологиялық құрыспасына белгілі ем қонып жатады, ал кейбіреулері мүлдем емделмейді. Аздаған зерттеудің нәтижесіның нұсқауынша, сіз кез-келген қабылданған емге сеніп, оның әсері болатынына бар ықыласыңызбен көнсеңіз, бел ауруыңызды жеңіп кетуіңіз де ықтимал екен.
Егер сіз жақын арада беліңізді жарақаттап алған болсаңыз, онда оны бірнеше аптадан кейін сәтті емдеуіңіз мүмкін.

Алдымен үйдегі емдеу әдістерін ұсынамыз, соның ішінде 3 күн ішінде мұзды ылғалдандыруды, сондай-ақ сероидті емес қабынуға қарсы препараттарды (NSAID) қабылдауды ұсынамыз.

Қалыпты күнделікті әрекеттеріңізге мүмкіндігінше жылдам қайтарыңыз (төсекте тұру қалпына келтіруді баяулатады).

Төзімділік: 90% -ға дейін созылмалы арқа ауырсынуымен байланысты жағдайларды тек 3 ай ішінде ғана емдеу арқылы табысты емдеуге болады.

Көптеген адамдарда кем дегенде бір рет қайталанатын арқа ауырсыну эпизоды бар. Егер сізде ауырсыну пайда болса, есіңізде сақтаңыз, сіздің арқаңыз енді осал бола бастады деген сөз ол, бұрынғыдан қарағанда. Омыртқаңыздың қажетті элементіне күнделікті өміріңізде міндетті қамқорлық жасаңыз: іш және жұлын бұлшықеттеріңіздің күшін ұстаңыз, салмақты дұрыс көтеріңіз және орыныңыздан отырып-тұрғанда абайлаңыз.

Үйде емдеу

Сіздің жағдайыңызда қосымша емдеудің қажеттілігіне қарамастан, үйде емделу - арқадағы ауырсынудың қалпына келуінің іргетасы болып саналады.

Белдің қатты ауруы. Сіз арқадағы ауырсынуды бірінші сезгенде, ең алдымен дереу дәрігерлік талапты талап ететін белгілерді шешіңіз. Егер сізде елеулі аурудың белгілері болмаса, үйде емдеудің келесі сатыларын қолданыңыз.

• Ауырсынудың басталуынан кейін алғашқы бірнеше күн ішінде бел ауырсынуын жазу үшін алғашқы шараларды қолданып көріңіз. Мысалы, жамбастың бұралуын байқап көріңіз. Бұл жаттығу омыртқаны ақырын жылжытады және бел созылады.
• Күнделікті жұмыс жүктемесін азайту қажет. Зерттеулер көрсеткендей, төсекте демалу физикалық белсенділікті сақтаудан гипофункцияға әкеліп соқтырғаннан гөрі жақсы емес (ауруды жеңілдету мағынасында). Алайда жүктемені азайту қажет болуы мүмкін. Бел ауырсынуын тудыратын қозғалысқа жол бермеңіз.
• Қабынуға қарсы препараттарды немесе стеройдты емес қабынуға қарсы дәрілерді қабылдаңыз, және ауырсынуды азайту үшін мұзды немесе жылуды кері жағыңыз.

Созылмалы ауруды емдеу. Егер бел ауруы 3 айдан асса, созылмалы ауруға қалай қарсы тұру керектігін білу өте маңызды болып табылады. Дене тұрақты ауырсынуға сезімтал болғандықтан, бұл ауруды аурудың тұрақты болып қалатындай физиологиялық түрде әсер етуі мүмкін.

Созылмалы ауырсыну кезінде психологиялық кеңес беру және дәрі-дәрмектерді емдеу жиі талап етіледі, өйткені ауру моральдық және физикалық тұрғыдан ауырады. Сіздің күйіңізге қарай, үй жағдайында емдеуді жалғастырып, келесі емдеудің біреуін немесе бірнешеуін қолдану арқылы ауырсынуды басқаруға болады:

• Арқа бұлшықеттерін күшейтуге арналған күнделікті жаттығулар: арнайы жаттығулар тізіміне ие болу үшін физиотерапевт маманы немесе өз дәрігеріңіздің көмегіне жүгініңіз.
• Анальгетикалық препараттар екі күн бойы - ауырсыну шеңберін бұзу үшін пайдаланылады.
• Медициналық массаж - бұлшық ет құрысуын жеңілдету үшін қолданылады.
• Омыртқа түзету – бұл монуальді терапия бойынша жасалады.
• Акупунктура (акупунктура).
• Үшциклды антидепрессанттар - созылмалы ауруларды емдеу үшін. Бұл медицина түрі көңіл-күйдің бұзылуына ғана емес, созылмалы ауруға қосымша анальгезиялық әсері де бар.
• Ауырсынуды немесе кортикостероидты инъекция (гормондар) - ауырсынуды болдырмау немесе қабынуды азайтуүшін пайдаланылады.
• Жұлынның жұлын ынталандыруы - ауыр созылмалы бел ауруы үшін қолданылуы мүмкін.

Белдегі ауырсынуды күшейту немесе қайталау арқылы емдеу.

Егер сізде екі күннен астам созылған қатты арқа ауруы болса, 4 аптадан кейін үйде емдеуден кейін немесе омыртқа жақ немесе аяқ жақса симптомдар білінсе немесе қайталанса, немесе симптомдар қайтадан шықса, дәрігеріңізге барыңыз. Нысаналы зерттеу және зерттеу әдістерін жасау сіздің жағдайыңыз туралы жаңа ақпаратты бере алады және емдеудің қосымша тактикасы туралы дұрыс шешім қабылдауға көмектеседі.

Ауырсынудың орташа емес немесе орташа ауырсынуының елеулі себептері болмаса (85% жағдайға ұқсас), сізге үй жағдайында емдеуді жалғастыру ұсынылады.

Әрине, бұл аурудың симптомдарын нашарлатпаса, белді күшейтетін күнделікті жаттығуларды жүргізудің өз жолдары бар. Стероидты емес қабынуға қарсы препараттар (NSAID), жылы лосьондар, массаж пайдалы болуы мүмкін.

Егер ауырсыну ауыр болса, сіздің дәрігеріңіз опиаттар тобынан, эпидуральды стероидті (гормоналды) инъекциядан немесе бұлшық ет босаңсытқыштарынан қысқа мерзімді ауырсынуды ұсынуы мүмкін. Бұл дәрі-дәрмектер әлеуетті зиянды және жанама әсерлерге ие, олар сізге пайдалы әсерлері арқылы өтелуі мүмкін.
Егер сізде негізгі аурулар болса - мысалы, жарықты диск, омыртқа арнасының тарылуы, анлилозды спондилит, остеоартрит, қатерлі ісік немесе инфекция болса, оны емдейтін маманға хабарласыңыз.

Операция

Белге хирургиялық емдеу сирек пайдаланылады; көп жағдайда аурудың себебі хирургиялық жолмен алынбайды немесе белгісіз. Омыртқаның төменгі бөлігіндегі бұзылулармен ауыратындардың 1% -нан азы хирургиялық емдеуден өтеді. Омыртқаның төменгі бөлігіндегі операциялардың басым бөлігі жарық дискілердің герниациясы үшін жүргізіледі. Алайда, жарық дискісі бар адамдардың көпшілігі хирургияға мұқтаж емес. Көбінесе, жарық дискідегі қатерлі ісік ауруларының дамуына әкеліп соқтыратын жағдайларда, диаралық індеттің операциясы жүргізіледі.

Хирургиялық емдеу неғұрлым ерекше жағдайларда, мысалы:

• Жарақатқа байланысты омыртқаның сынуы.
• жұлынның жұқпалы аурулары.
• Омыртқаның тұрақсыздығы - мысалы, спондилолиз және спондилолистез.
• Жұлынның ісінуі.

Хирургиялық емдеудің нұсқалары

Омыртқаның төменгі бөлігінде операциялардың нұсқалары тиісінше омыртқаның төменгі бөлігінде проблемаларға байланысссты себептер бойынша өзгереді.
• Ерітілген жарық дискідегі операция кезінде жұлынның немесе жүйке тамырын сығатын диск заты алынып тасталады.
• Омыртқаның жұлын каналын тарылту кезінде (омыртқалы артродезі бар немесе онсыз жұлынның декомпрессионациясы) тарылтылған жұлын каналы кеңейіп, жұлынның немесе тамырдың қысылуын болдырмайды.
• Spondylolisthesis және басқа да «тұрақсыз омыртқаның» көріністеріне байланысты омыртқаларды (артродезия) анкилозды қолдану кезінде омыртқа жұлынның немесе жүйке тамырларындағы қысымның төмендеуі үшін бір-бірімен байланысады.
• Омыртқа ісігі операциялары артродезі бар немесе жоқ ісіктерді жою мен тұрақтандыруды қамтиды.
• Омыртқа жұқпалы зақымдану кезінде хирургиялық әдіспен немесе артродезсіз емделеді.

Маған диск жарығына операция жасату қажет пе?

Бұл ақпарат сізге дәрігермен бірлесе шешім қабылдауға немесе оның ұсыныстарына толық келісетіндігіңізге қарамастан, сіздің жалпы емделу үшін бірнеше нұсқаларыңыздың бар екендігін көрсетеді.

Диск жырығын хирургиясыз да, жедел емдеуге болады. Шешім қабылдар алдында, келесі мәселелерді қарастырған жөн:

Көп жағдайда диск жарығы емделеді және бірнеше ай хирургиясыз емделгеннен кейін аурудың беті қайтуы да мүмкін. Хирургиялық емес ем: дем алу, медикаментозды терапия, иньекция және реабилитация (оңалту) сияқты. Операциясыз емдеу аурудың белгілерін белгілі дәрежеде азайтады және қалыпты күнделікті әрекеттерге қайтып оралуыңыға көмектеседі.

Егер сізде диск жарығының әсерінен бөкселеріңізде және аяқтарыңызда (стиатика) қатты ауырсыну болса және ұйып қала берсе, оны операция жеңілдетілуі мүмкін.
Бір түсініктісі, жедел ем жассағаннан кейін бойыңыздағы ауру жылдам кетуі мүмкін. Тәжірибелердің нәтижесіне сүйенсек, соңғы 4-8 жылғы қорытындыларды хирургиялық емес ем, дәп хирургиялық ем секілді әсер етуде екен.

Диск жарығы дегеніміз не?

Омыртқаны құрайтын сүйектер бір-бірін итеріп тұратын кішкентай дискілермен бөлінген. Омыртқа дискілерінің формасы домалақ, әрі, жалпақ болып келеді, сыртын қоршаған тығыз студнеотүріндегі заты бар (ядро). Бұл дискілер сау болса, олар омыртқа үшін амортизаторлар ретінде әрекет етеді және омыртқа икемділігіне демеу береді. Егер дискілер зақымдалса, қалыпты тозса немесе аурудың нәтижесінде зақымдалса, олар әдеттен тыс шағылыстыруы немесе сынуы мүмкін. Аномальді зақымданған немесе жарылған диск, жарықты дисктер немесе шұңқырлы дисктер деп аталады.

Шұңқырлы немесе жарықты дисктер арқа жақтағы созылатын жердегі жүйке торларын, нервтерді қысу мүмкін. Мұндай қысылудан ауру туындайды, ұю, терлеу, әлсіреу немесе аяқтағы рефлекстердің жоғалуына соқтыруы мүмкін. Одан белдің ауруы да, ауырмауы ғажап емес. Дегенмен, көптеген жағдайларда, дисктік жарықтар ешқандай белгілер тудырмайды. Егер МРТ сканерлеуінде сізде дисктік жарықтар бар болса, дәрігеріңіз МРТ нәтижесін мұқият сұрап тексереді, MРТ сканерлеуінде көрініп тұрған диск жарықтары сіздің симптомдарыңыздың ең ықтимал себебі болып табылуы мүмкін.

Қандай жағдайларда диск жарықтарын емдеу үшін хирургиялық емес ем қолданылады?

Көптеген жағдайларда диск жарықтары бірнеше ай бойы хирургиялық емес емдеуден кейін жазылады. Операциясыз емдеу қысқа мерзімді демалыс, дәрі-дәрмекпен ауырсыну және физиотерапия, сондай-ақ дәрігер тағайындаған жаттығу бағдарламасын қамтуы мүмкін. Диск жарықтары бар науқастардың 50% -ы 1 айдан кейін қалпына келеді және 6 айдан кейін толықтай қалпына келеді. Тек диск жарығы бар адамдардың 10% -ында, ауру 6 аптадан кейінде сақталып тұруы мүмкін, ол кезде енді операциялық ем жайында ойлануға тура келеді.

Егер 6 апта бойы хирургиялық емес емдеуден кейін өзіңізді жақсы сезінсеңіз, онда бұл сіздің денеңіздің хирургиялық емсыз-ақ қалпына келуіне қолайлы белгі ретінде қарастырылуы мүмкін. Адам ағзасы өзі дисктің қажетсіз заттарын тазартып отырады, сондықтан жүйке тамырларының қысылуынан аса бір қатты аурулар туындай қоймайды. Бұл процесс резорбция деп аталады.

Диск жарығына байланысты операция қашан тағайындалады?

Хирургиялық емдеу диск жарығы бар адамдардың шамамен 10 пайызына қолданылады. Көптеген дәрігерлер - хирургиялық емдеу мүмкіндігін қарастырар алдында - 1-3 айдай күтеді. Егер осы уақыт ішінде сіз бейхирургиялық әдістермен емделуіңіз сәтсіз болса (бірақ, әдетте бұл 6 айдан көп уақыт алмайды), онда сіз операция туралы ойланасыз. Кімде, диск жарыңының әсерінен аурулар пайда болса, 6 айдан артық уақытта әлсіздік, ұю сезімдері толастамай қойса, оның нерв тамырлары зақымдануы ықтимал, ондай адамдарға жедел емнің көмегі онша тие қоймайды.

Диск жарығына арналған операция, ауруды басу үшін, қалыпты қозғалыстар мен қимылдарды орындауға мүмкіндіктер жасау үшін жасалады. Хирургиялық емдеу келесі шарттар болғанда жүргізіледі:

• Аяғыңыз ылғыйда жиі ауыра берсе, сондай-ақ әлсіздік билеп және күнделікті белсенділікке толық араласа алмасаңыз.
• Объективті сараптаманың нәтижелері сізде әлсіздік, қозғалудың азаюы, сезімталдықтың жоғалуы немесе рефлекстердегі өзгерістер бар екенін көрсетсе.
• Магнитті резонансты (МРТ), компьютерлік томографияны немесе миелограммды тәрізді диагностикалық әдістер хирургиялық әдіспен диск жарығын емдеуге қабілетті екенін көрсетсе.
Дискке жасалатын операцияны ем ретінде қолдануға болады:
• Дисктің жарылуы немесе нерв түбіршіктерінің қысылуын тікелей тудыратын диск затының бос бөліктерін алу. Егер ишиастың салдарынан ауыр және жарамсыздық ауыруы кемінде 4-6 аптаның ішінде хирургиялық емес емдеуден кейін кетпесе, сіздің дәрігеріңіз хирургиялық емдеуді ұсынуы мүмкін.
• Протрузия немесе диск жарығы, ауыр зардапқа соқтырады. Нерв зақымының типтік белгілері аяқта сезіледі және әлсіздік, үйлестіруді жоғалту немесе сезімталдықты жоғалтуды қамтиды.
• Операция арқылы ғана емделе алатын құрылымдық сүйек бұзылулары (мұндай жағдайларда хирургиялық емес емдеу орынсыз болар еді).

Диск жарығы кезінде операцияның қандай түрлері орындалады?

Дискілерге қарсы жиі қолданылатын және жақсы зерттелген хирургиялық араласуларға мыналар жатады:

• Дискектомия - бұл нерв түбіршігін немесе жұлынды қысып жатқан жарықтық диск затының тез алынып тасталуы. Бұл əрекет дискіні шығару немесе дискінің жарылуы жағдайында да қолданылады. Бейхирургиялық емдеу сәтсіз аяқтағанда және де еркін қимылмен жұмыс істей алатын қабілетінен айырылған ауруларға ұшыраған адамдар үшін дискектомия хирургиялық емдеудің ең тиімді түрі болуы мүмкін.
• Ламинотомия және ламинектомия - бұл операциялар жұлынның немесе жұлынның жасына байланысты өзгерістерінен туындаған нерв қысылуын азайту үшін орындалады. Ламинотомия омыртқаның жіңішке бөлігін бөледі, бұл жұлынның қорғаныш қабын (ламина - немесе пластинка деп аталады) құрайды; ламинэктомиямен бірге бүкіл пласстинка жекелей омыртқалардың үстінен алынады, ал кейде жіңішке шырын өтетін омыртқаға арналған тесік - жұлын каналын тарылтады. Осы операциялардың кез-келгені дискэктомимен бір уақытта орындалуы мүмкін немесе өздігінен де іке асырылады.
• Пекральді дискскромия диск потрузиясы кезінде және дискілердің жұлын арнасына жарықты шытынауларды қалыптастыру кезінде қолданылады. Бұл операцияда омыртқаға кішкене тіліктен арнайы құрал енгізіледі; дискінің шұңқыры кесіліп немесе суарылады, осылайша оның мөлшерін азайтады. Перифериялық дискекомия ашық дискектомиядан гөрі тиімді емес операция болып есептеледі және қазіргі уақыттаолар азырақ қолданылады.

Диск жарығына операция жүргізу кезінде қанаду қауіп-қатер болуы мүмкін?

Дискомемия және микродисктомия, дискілерге жиі қолданатын операция түрлері, әдетте ол жақсы әсер етеді және асқыну жағдайлары сирек орын алады. Алайда хирургия кезінде жүйке тамырларына немесе жұлын сымдарына зақым келуінің аздаған қаупі бар. Кейбір науқастарда операция аймағында артық жара пайда болады. Операциядан кейін зақымдануды арттыратын, инфекциялық асқынулардың пайда болу қаупі бар. Жұқпалы асқынуларды емдеу үшін процесті тоқтату үшін антибиотиктерді және қосымша операцияларды қажет етуі мүмкін.

Кез келген операциялар белгілі бір қауіптің алдында болады. Бұдан басқа, жалпы анестезияға тән қауіп себебінен дәрігеріңіз бен медицина қызметкерлері хирургиялық операция кезінде және операциядан кейінгі кезеңде сіздің жағдайыңызды мұқият бақылайды.

Диск жарығына жасалатын операция қаншалықты жақсы әсер береді?

Ұзақ уақыттық ауру белгілері бар адамдар, сондай-ақ қалыпты қызметі мен тұрақты қимыл-қозғалысы бұзылғандар, қатты ауырсынуды басатын дәрілерді қолдануды талап ететін адамдар операциядан айтарлықтай жеңілдік алады. Жылдың соңғы зерттеулерінде хирургиялық емделу төменгі бел бауырының шұңқырынан туындаған қалыптыдан жоғары ауру симптомдары бар адамдарға оң нәтиже береді деп көрсетілген. Хирургиялық емдеудің осы бесжылдық ғылыми зерттеуіне енгізілген 402 адамның 70% -ы кардиальды симптоммен салыстырғанда жақсарды, ал хирургиялық емес ем қабылдағандардың арасында 56% болды.

Кейбір адамдар өмір жағдайлары денсаулығының салыстырмалы түрде тез қалпына келуін талап етсе, операцияға барады. Жеке еңбекке жарамсыз адамдар үшін қалыпты жұмысқа қайта оралу 2-4 аптада болады; қолмен жұмыс жасайтындар үшін 8-12 апта қажет болады.
Көптеген адамдар операциядан кейін көп ұзамай жұмысын және күнделікті іс-әрекеттерін жаңартады. Кейбір жағдайларда сіздің дәрігеріңіз операциядан кейінгі оңалту курсына қатысуыңызды ұсынуы мүмкін, ол физиотерапия мен үйдегі жаттығуларды қамтиды.

Емдеудің қай әдістерін таңдайсыз? Төмендегі нұсқаларды қарап көріңіз:

1. Операциясыз емдеуге тырысыңыз (мысалы, демалыс, физиотерапия және жаттығулар, сондай-ақ дәрілер).
2. жұмыс істеңіз.

Диск жарығын жедел емдеудің пайдасыДиск жарығын жедел емдеудің зияны
Сізде қатты ауру сезімі болады, аяғыңыз ұйып, әлсіреп тұрады, қимылға қабілеттініңіз төмендейді; Аяқ жағындағы белгілер кемінде 4 аптада хирургиялық емес емдеуден кейін төмендемейді; Нерв түбіршігінің қысылуының белгілері арта бастаса (аяқтың ауыруы, сезімнің қатты жоғалуы, паралич немесе әлсіздіктің жоғарылауы, үйлестіру жоғалуы, рефлекстердің толық жоғалуы); Сіздің жұмысыңыз сіздің функцияларыңыздың салыстырмалы түрде тез қалпына келуін талап етеді; Операциядан кейінгі бірнеше апта ішінде оңалту режимін қатаң орындауға болады. Сіздің диск жарығына операция жасату үшін, қандай да бір себебіңіз бар ма?Сіз емдеудің хирургиялық емес әдістерін, соның ішінде физиотерапияны, жаттығуларды, демалуды және емдеуді емдеуге тырысасыз; Алайда операцияда сіздің белгілеріңізді жоятынына кепілдік жоқ. Ұзақ мерзімді перспективада хирургиялық емдеу хирургиядан гөрі жақсы болады деген кепілдік жоқ; Операцияда инфекциялық асқынулар, созылмалы емдік ауру және қосымша операцияларды жүргізу қажеттілігі туындайды. Кез-келген хирургияда жүрек соғысы (миокард инфарктісі) сияқты асқыну қаупі бар; Екінші операцияны қажет етпейтініне кепілдік жоқ; Дискінің шұңқырына хирургиялық емдеуді қаламайтын басқа себептер бар ма?


Емдеудің басқа түрлері

Сіз бел ауруын емдеу үшін дәрігеріңізбен бірге әртүрлі физикалық, психологиялық, экспериментальдық және альтернативті емдеу әдістерін таңдай аласыз. Олардың кейбіреулері қысқа мерзімді «жөндеу» әдісі, басқалары сізге құралдармен жабдықталған күйде өмір бойғы бел ауруыңызға сеп болып тұруы мүмкін. Бұл емдеудің бәрі медициналық сақтандыру ұйымдарына қарассты тиерапиялық әдістер емес.

Емдеу мен оңалтудың кешенді оңалту бағдарламалары. Созылмалы бел ауруының ауруын емдеудің оң комбинациясын табу мәселесінің оңтайлы шешімі интеграциялық бағдарлама болуы мүмкін. Кешенді оңалту бағдарламалары әр түрлі емдеу әдістерін және мамандарды ұсынады. Бұл бағдарлама созылмалы арқа артериясы ауруы үшін ең тиімді емдеудің бірі болып саналады.

Бел ауруына арналған жаттығулар созылмалы арқа ауырсынуын емдеу мен бақылаудың екі ең тиімді әдісі болып табылады. Күнделікті жаттығулар арқадағы ауырсынуды тиімді түрде жояды және ұзаққа созылған арқа ауырсынуын төмендетуі мүмкін.

Психотерапия созылмалы бел ауруы және еңбекке жарамсыздық секілді ауыр жағдайды жеңілдетуі мүмкін.

Жұлын ынталандырылуы ауыр, созылмалы арқа ауырсыну жағдайында қолданылуы мүмкін.

Белдегі ауруды емдеу бойынша тәжірибелік терапевтік әдістер

Белі ауыратын адамдар үшін жаңа және тәжірибелік емдеу үнемі дамытылып, ұсынылады. Егер сіз осы емдеу әдісіне барғыңыз келсе, дəрігерден осы əдістің тиімділігі мен қауіпсіздігінің ғылыми дәлелі туралы, сондай-ақ осы техникамен бірге өз тәжірибесінің нәтижелері туралы сұраңыз. Келесі терапевтік әдістер эксперименттік болып табылады және кеңінен қолданылмайды. Олар ұзақ уақыт бойы жеткілікті түрде зерттелмеген, бірақ олар бел ауруларының белгілі бір түрлеріне емдеудің жеткілікті дамыған әдістерін көрсетті.

• Ішкідискілік электротермиялық терапия (VDET) - жұлын дискінің бүлінуінен болған созылмалы бел ауруын емдейді.
• Botulinдік токсин инъекциясы (Botox) төменгі арқадағы бұлшық еттердің ауырсынуын жеңілдетуге көмектеседі.
• Аксильді омыртқалар декомпрессиясы (VAX-D) жұлын омыртқасының дискілерін ауырсыну орындарынан жеңілдетуге көмектеседі.

Бел ауруы мен өзін-өзі емдеудегі кешенді емнің көмекші әдістері

Төменгі бел ауруын төмендету үшін төменде көрсетілген адъювантты емдеу әдісі қолданылады.

• Массаж өткір немесе созылмалы арқа ауырсынуын азайтудың тиімді әдісі болып табылады, әсіресе жаттығулар мен арқа сүйемелдеу жаттығуларымен үйлескен кезде.
• Мануальді остеопатиялық терапия, толық игерілмеді, бірақ арқадағы ауырсынуды емдеудің өте жоғары тәсілі болып танылды.
• Акупунктура (акупунктура) - ең жақсы қол жетімді ғылыми зерттеулерді жүйелі түрде қарап шығуға сәйкес, арқа тітіркенуін емдеуде акупунктураның тиімділігі дәлелденбеді.
• Антидепрессанттар көмегімен жүргізілетін релаксация әдістері бұлшықет кернеуін және депрессияны азайтуға көмектеседі.


Тегтер:

жарақаттар
дене белсенділігі
гипотермия