Mazmuny
Dárigerge qashan qaralý kerek
Jalpy aqparat
Gıngıvostamatıt – aýyz qýysy men qyzyl ıektiń ınfektsııalyq aýrýy, oıyq jaranyń túzilýimen, tinderdiń isinýimen sıpattalady. Aýrýdyń qozdyrýshysy vırýstar men bakterııalar bolýy múmkin.
Sebepteri
Gıngıvostomatıt balalarda jıi kezdesedi. Ol (VPG-1) tıpti qarapaıym gerpes vırýsynyń juǵýynan týyndaýy múmkin. Odan, sondaı-aq gerpestıkalyq jara da paıda bolýy yqtımal.
Bul aýrý Koksakı vırýsyn juqtyrǵan kezde de daýy múmkin.
Negizinen kóp adamdarda, aýyz qýysy gıgıenasyn durys saqtamaǵandyǵynan týyndap jatady.
Sımptomdary
Bul aýrýdyń sımptomdary jeńil de, aýyr túrde de kórinis beredi:
• Aýyz qýysynda jaǵymsyz ıistiń bolýy;
• Qaltyraý;
• Yńǵaısyzdyqty seziný, mazasyzdaný jáne ıgerimsizdik oryn alýy múmkin;
• Tańdaıda nemese qyzyl ıekte oıyq jaralar paıda bolady;
• Tábet joǵalyp, aýyz qýysy aýyrady.
Dıagnostıkasy
Dáriger aýyz qýysyńyzdan kishkentaı jaralardy anyqtaý úshin tekseris júrgizedi. Olardyń syrtqy túri basqa aýrýlardan paıda bolǵan jaraǵa uqsaıdy. Jótel, qaltyraý nemese bulshyqetterdiń aýrýy aýyz qýysyndaǵy basqa da aýrýlardyń paıda bolǵandyńynyń dálili bola alady.
Kóbinese gıgıvostomatıtpen zaqymdanýdy anyqtaý úshin basqa tekserýler qajet bola bermeıdi. Dese de, vırýsty nemese bakterııalyq kezeńderdi sáıkesterdirý úshin dáriger jaradan tinderdiń azǵantaı bólshegin alýy múmkin. Aýyz qýysynyń basqa da jaralamen zaqymdanýyna bıopsııa júrgiziledi.
Emdeý
Emdeýdiń basty maqsaty aýrý sımptomdaryn toqtatýǵa baǵyttalady.
Siz úı jaǵdaıynda ózdigińizden tómendegideı sharalardy qoldansańyz bolady:
• Aýyz qýysynyń gıgıenasyn saqtańyz. Qyzyl ıekti múqııat tazalap turyńyz, sonda ǵana siz basqa ınfektsııalardyń juqtyrýdyń aldyn alasyz.
• Eger dáriger eshqandaı zııandy jaıtty anyqtamasa, siz tek aýyz qýysyńyzdy shaıyp, aýrýdy jeńildetseńiz bolady;
• Aýyz qýyssyndaǵy jaǵymsyz yńǵaıssyzdyqty boldyrmaý úshin tuzdy sýmen shaısańyz bolady. (staqandaǵy sýǵa bir shaı qasyq tuz salyp) nemese shaıýǵa arnalǵan sýtek totyǵymen shaısańyzda quptalady;
• Densaýlyq dıetasyn saqtańyz. Jumsaq, jaǵymsyz azyq-túlikter jegen kezde yńǵaısyzdyqty týyndatýy múmkin.
Sizge antıbıotıkter taǵaıyndaýy da ábden múmkin:
Tis dárigerine ınfıtsırlergen tinderdiń bóligin joıýǵa týra keledi. Bul jarany hırýrgııalyq óńdeýden ótkizý dep atalady.
Boljamy
Gıngıvostomatıttiń aýyrlyǵy jeńilden aýyr túrge kóterilýi múmkin, aýrý aqyryndap aýyrmaı damı túsedi. Aýrý emdelse, jaralar negizinde 2-3 aptanyń ishinde ózdiginen jazylady.
Múmkin bolatyn asqynýlar
Gıngıvostomatıt aýyz qýysynan basqa jerdi de basyp ketýi múmkin. Ol aýyz qýysy jaralarynyń salmaqty túrine aýysýy yqtımal.
Dárigerge qashan qaralý kerek
Tómendegideı jaıttar týyndasa dárigerge habarlasyńyz:
• Sizdiń aýyz qýysyńyzda oıyq jara paıda bolsa, qaltyraı bastasyńyz nemese basqa da belgiler oryn alsa;
• Aýyz qýysyndaǵy oıyq jaralar úlkeıip bara jatsa nemese 3 apta boıy dárilik terapııa áser bermese;
Balalardyń aýyz qýysyndaǵy máseleler (erlerde/áıelderde)
Tegter:
gıngıvıt
stomatıt
tis aýrýy
tis óńezi
qotyr
stomatologııa
emi