Úsý – teriniń tońýy jáne teri asty tinderdiń sýyqtan qatýy. Bul jaǵdaı, adamda - (0°C)-tan tómen temperatýrada uzaq júrip qalǵanda bolyp jatady.
Adamǵa sýyqtyń áseri ár kezde ár túrli bolady: jáı salqyn temperatýra, aýa raıynyń kúrt ózgerýi nemese ylǵaldanýdan adamda muzdaý sezimderi belgi beredi. Kóbinese taban tońa bastaıdy, bilekter, qulaqtar, muryn jáne bet sýyqtyń áserinen aıqyn belgi beredi. Erlerdiń buttary da muzdap ketedi, eger jyly kıinbese.
Dárigerler úsýdi salmaqtylyq kezeńderine qaraı júıelegen:
Úsýdiń bastapqy kezeńi
Úsýdiń bastapqy kezeńinde – teriniń syrtqy qabaty tońa bastaıdy. Belgileri mynadaı:
• Shanshıdy, ashytyp aýyrtady;
• Teri qyzaryp, surlanyp, sary nemese kók-kúlgin túske boıalady;
• Azdap isıdi;
• Biraq kóldiremeıdi.
Úsýdiń ekinshi kezeńi
Úsýdiń ekinshi kezeńinde - barlyq teri qabaty tońyp qalady. Belgileri:
• Siresip, syzdap, solqyldap aýyrtady,
• Syrtqa teri qatyp, jansyzdanyp qalady;
• Kópirshiktengen jerlerge tússiz nemese aq tústi suıyqtyq tola bastaıdy. Kópirshikter 6-24 saǵat boıy túziledi.
• Kópirshiktengen jerdiń aınalasy qyzaryp ketedi.
Úsýdiń úshinshi kezeńi
Úsýdiń úshinshi kezeńinde – teriniń tereńgi bóligi, sondaı-aq, teri asty jasýshalary qatyp qalady. Belgileri:
• Teri aq, kúlgin, qyzylkúreń nemese kógildir-kók túske boıalady;
• Tońyp, qatyp qalǵan teri aǵash burysqa uqsap qalady;
• Qan ornyna kóbikter tolyp ketkendeı bolady;
• Siresip, syzdap, shanshyp aýyrady.
Úsýdiń tórtinshi kezeńi
Úsýdiń tórtinshi kezeńinde – bulshyq etter, sińirler, súıekter tońyp qalady. Belgileri:
• Qyzyl nemese kókshil teriler qurǵap, qap-qara qatty rezınaǵa uqsap qalady;
• Bolmashy ishinedi nemese ol da bolmaıdy;
• Kópirshikter kishkentaı qan túıirshikteri sekildi kórinedi;
• Býyndar syrqyrap aýyrady.
Úsigen terini jyltqanda aýrýy tipten kúsheıedi. Jylyǵannan keıin isinip, kópirshikter shyǵaı beredi.
Dárigerlik emge kelsek, úsigen jerdi emdeý úshin aldymen jylytady. Bul óli jasýshalardyń ınfektsııasyn nemese úsigen bóliktiń ampýtatsııasyn toqtatady.
Tegter:
Úsik
Úsik dárejesi
Sýyqtaný
Tómen temperatýra
Úsik dárejeleri