Akýstıkalyq nevrınoma – mıdy qulaqpen jalǵastyratyn nervtiń baıaý ósetin isigi. Muny vestıbýlıarlyq-kohlaerlyq júıke dep ataıdy. Ol dál qulaqtyń artynda, mı bólsheginiń tómengi jaǵynda ornalasqan. Estý júıkesiniń nevrınomasy qaterli isikke jatpaıdy. Bul degenimiz, isik deneniń basqa bólikterine taralmaıdy. Degenmen, isiktiń úlkeıý satysyna baılanysty, basqa júıke júıeleriniń qyzmeti buzylýy múmkin.
Sebepteri
Akýstıkalyq nevrınoma men 2 tıpti neırofıbromatoz (NF 2) sekildi genetıkalyq aýrýdyń arasynda baılanys bar. Akýstıkalyq nevrınomalar sırek kezdesedi.
Sımptomdary
Sımptomdary isiktiń ólshemine jáne ornalasýyna qaraı ózgeredi. Isik óte baıaý ósetindikten, kóbinese, sımptomdary 30 jastan asqanda ǵana biline bastaıdy.
Jıi kezdesetin belgileri:
• Tepe-teńdikti joǵaltý (vertıgo);
• Zaqymdanǵan qulaq jaǵymen estimeı qalý ;
• Zaqymdanǵan qulaqtaǵy shýyl (tınnıt).
Sırek kezdesetin belgileri:
• Sózdi durys túsine almaý;
• Bas aınalý;
• Bas aýyrýy;
• Tepe-teńdikti joǵaltý;
• Bettiń nemese qulaqtyń uıýy;
• Bet nemese qulaqtyń aınalasy solqyldaıdy;
• Bet bulshyq eter álsizdenedi.
Dıagnostıkasy
Emdeýshi dáriger nevrologııalyq tekserýdiń, nemese nevrologııalyq testilerdiń negizinde akýstıkalyq nevrınomany sizdiń aýyrýyńyzdyń sıpattaryna qaraı, baıqaýy múmkin. Aýrý sıpattaryn bilgennen keıin, jıi dárigerdiń qaraýynda bolsańyz normadan tys aýytqýlar, asqynýlar bola qoımaıdy.
Keıde mynadaı aýrý belgileri baıqalýy múmkin:
• Bettiń bir jaǵynda sezimtaldyq tómendeıdi;
• Bettiń asımmetrııasy;
• Júristiń qalypty bolmaýy.
Mıdy MRT-ǵa túsirý arqyly nevrınomany egjeı-tegjeıli anyqtaýǵa bolady. Basqa da ádister arqly isiktiń bar ekenin, bas aınalýdyń sebepterin bilýge bolady:
• Estý qabletin tekserý (aýdıologııalyq tekserý)
• Tepe-teńdik pen úılesimdi zertteý (elektronıstagmografııa)
• Estý qabileti jáne mı dińgegi qyzmetin tekserý (týyndaǵan estý potentsıaldary)
Emdeýi
Emdeý sharalary naýqastyń jasy men jalpy den saýlyǵyna qaraı, isiktiń ólshemi men damý qarqynyna baılanysty qoldanylady. Dárigermen birge isikti baqylaýyńyz qajet, isiktiń ósýiniń aldyn alý úshin sáýlelik emdeýdi qoldaný nemese ony alyp tastaý qajet.
Kóptegen akýstıkalyq nevrınomalar shaǵyn bolyp keledi jáne baıaý ósedi. Isiktiń ólshemi shaǵyn, sany az bolsa, nemese sımptomdary bolmasa, qandaı da bir ózgeristerdiń paıda bolýyn baqylaý kerek, ásirese, bul egde jastaǵy naýqastarǵa qatysty. Udaıy MRT ótkizý qajet.
Eger emdelmese, keıbir akýstıkalyq nevrınomalar estýge jáne tepe-teńdik sezimine jaýap beretin nervterdiń zaqymdaýy múmkin. Olar bet aýmaǵyndaǵy bulshyq ettiń qımylyna, sezimtaldyqqa jaýap beretin nervterdi zaqymdaıdy. Isiktiń ólshemi úlken bolsa, mıda suıyqtyq jınalýy múmkin (gıdrotsefalııa), bul ómir úshin qaýipti jaǵdaı.
Akýstıkalyq nevrınomalar kóbenese mynadaı jaǵdaılarda alynady:
• Isiktiń ólshemi úlken bolsa;
• Túrli sımptomdary bolatyn isikter
• Tez ósetin isikter
• Mıdy qysatyn isikter
Hırýrgııalyq emdeý isikti alyp tastaý úshin jáne basqa da nervterdi zaqymdaýdyń aldyn alý úshin qoldanylady. Jalpy hırýrgııanyń aralasýy estýdi qabiletin qalpyna keltirmeıdi.
Stereotaksıkalyq radıohırýrgııa kúshti rentgen sáýlelerin shaǵyn aýmaqqa túsirýge negizdelgen. Bul ádis – sáýlelik emdeýdiń bir túri, hırýrgııalyq shara emes. Ol bylaı qoldanylýy múmkin:
• Kesip alyp tastalýy qıyn isikterdiń ósýin báseńdetý úshin nemese toqtatata turý úshin;
• Hırýrgııalyq jolmen emdelýge múmkindigi joq jandardyń, mysaly, egde jastaǵy adamdar nemese densaýlyǵynda kúrdeli máseleler bar naýqastardy emdeý úshin.
Akýstıkalyq nevrınomalardy joıý kezinde, nervter zaqymdanyp, odan keıin, qulaq estimeı nemese bettiń bulshyq etteri álsirep qalyp jatady. Bul isiktiń kóp mólsherde úlkeıip ketkendiginiń belgisi.
Boljamy
Akýstıkalyq nevrınomalar – qaterli isik emes. Isik deneniń basqa bólikterine taralmaıdy (metastaz bermeıdi). Degenmen ósse, jáne mıdyń túrli qurylymyn qysýy múmkin. Shaǵyn, baıaý ósetin isikteri bar naýqastarǵa emdelý qajet emes.
Hırýrgııalyq nemese radıohırýrgııalyq emdeý estý júıesin qalpyna keltire almaıdy.
Asqyný qaýpi
• Kóbinese, mıǵa ota jasaý kezinde isik tolyǵymen joıylady.
• Naýqastardyń kópshiliginde isiktiń ólshemi shaǵyn bolsa, operatsııadan keıin bettiń turaqty saldanýy bolmaıdy. Degenmen, shamamaen, adamdardyń birli jarymynda úlken isikti operatsııalyq jolmen alǵanda bettiń bulshyq etiniń álsizdigi paıda bolady.
• Shamamen, isik kólemi kishkentaı naýqastardyń teń jarymynda hırýrgııalyq emdeýden keıin zaqymdanǵan jaǵynda estýi joǵalmaıdy.
• Radıohırýrgııany ótkizgennen keıin kútpegen jaǵymsyz jaǵdaılar da oryn alýy múmkin: nervtiń zaqymdanýy; estimeý; bettiń saldanýy sekildi qolaısyz kórinister.
Qaı kezde dárigerge kóriný qajet
Myna belgiler bolsa, dárigerge kórinińiz:
• Qulaǵyńyzdyń qaıta estimeýi údeı tússe;
• Bir qulaǵyńyz shýyldap turatyn bolsa;
• Basyńyz aınalyp, joǵary-tómenteiselse. (vertıgo)
Sınonımderi
Vestıbýlıarlyq shvannoma; estý nervisiniń nevrınomasy; kópirli-mıshyqtyq buryshtyń isigi; buryshtyń isigi
Aqparat kózi: http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000778.htm
Hearing Loss (male | female)
Vertigo (male | female)
Tegı:
Estý júıkessiniń nevrınomasy
Estý júıkesiniń qatersiz isigi
Qulaqtyń ishki isigi
Estý júıkesi
Estimeı qalý
Qulaqtaǵy dybys
Nevrınrmanyń emdelýi
Nevrınomanyń emdelý
Nevrınomanyń hırýrgııalyq jolmen emdelýi
Bas aınalý