Mazmuny
Sozylmaly holetsıstıt – uzaq ýaqyt boıy saqtalatyn ót qabynyń isinýi jáne titirkenýi.
Ish qýysyndaǵy aǵzalar: óńesh, asqazan, toq jáne ash ishekter, baýyr, ót qaby jáne uıqybezi taǵamnyń qorektik zattekterin energııaǵa aınaldyrady jáne taǵamnyń qorektik emes bólikterin qoqystarǵa ydyratady, keıinnen olar organızmnen syrtqa shyǵarylady.
Baýyr - adam organızmindegi eń úlken aǵza. Ol ishtiń oń jaq qabyrǵa aýmaǵynda ornalasqan. Baýyr eki bólikten turady – úlken ólshemdi oń bóligi jáne kishi sol bóligi. Baýyr birqatar mańyzdy qyzmetti atqarady. Ol qannan zııandy zattekterdi syrtqa shyǵarady. Sondaı-aq, baýyr asty qorytýǵa kómektesetin fermentter men ótti óndiredi. Baýyr taǵamdyq zattekterdi zat almasýynda, organızmniń ósýi men damýynda qatysatyn usaq qosylystarǵa deıin ydyratady. Baýyr qandy eki qantamyry arqyly alady. Negizgi tamyr – baýyrdyń qaqpa venasy. Ekinshisi – baýyr arterııasy.
Ót qaby baýyrdyń astynda ornalasqan shaǵyn qapshyq tárizdi aǵza. Ol baýyrda óndiriletin ótke tolady. Ót ishekke maılardy qorytýǵa kómektesedi.
Sozylmaly holetsıstıt, ádette, jiti (kenetten) holetsıstıttiń udaıy ustamalarynyń saldarynan paıda bolady. Bul ustamalardyń kópshiligi ót qabyndaǵy tastarǵa baılanysty.
Bul ustamalar ót qaby qabyrǵasynyń qalyńdaýyn týyndatady. Ót qaby jıyryla bastaıdy. Ýaqyt óte kele ót qabynyń ótti shoǵyrlandyrý, saqtaý jáne bólý qabileti tómendeıdi.
Aýrý erlerge qaraǵanda áıelderde jıi kezdesedi, ásirese, 40 jastan asqandarda.
Jiti holetsıstıttiń sımptomdarymen myna jerden tanysýǵa bolady: qarańyz: jiti holetsıstıt.
Jiti holetsıstıt – syrqattyq jaǵdaı, ol sozylmaly holetsıstıtke aparady. Sozylmaly holetsıstıttiń qosymsha sımptomdary belgisiz.
Dáriger kelesi qan taldaýyn taǵaıyndaıdy:
- Amılaza jáne lıpaza – uıqybezi aýrýlaryn anyqtaý úshin
- Qannyń jalpy taldaýy (OAK)
- Baýyrdyń fýnktsıonaldyq synamalary – baýyrdyń qanshalyqty jaqsy jumys isteıtindigin bilý úshin.
Ót qabyndaǵy tastyń nemese qabynýdyń bolýyn anyqtaıtyn tekserýler:
- Ish qýysy aǵzalarynyń kompıýterlik tomografııasy (KT)
- Ish qýysy aǵzalarynyń ÝDT (ÝZI)
- Ót qabynyń stsıntıgrafııasy
- Aýyzdan jasalatyn holetsıstografııa
Kóbinese, aýrý hırýrgııalyq jolmen emdeledi. Ót qabyn alyp tastaıtyn operatsııa holetsıstektomııa atalady.
Kóbinese, laparoskopııalyq holetsıstektomııa qoldanylady. Bul operatsııa kezinde hırýrg kishkene tilikterdi jasaıdy, bul keıinnen tez qalypqa kelýge yqpal etedi. Naýqastardy operatsııa jasalǵan kúni nemese erteńine úıge jiberedi.
Ashyq holetsıstektomııa ishtiń joǵarǵy oń bóliginde úlken tilikti jasaýdy qajet etedi.
Syrqaty aýyr jáne basqa aýrýlar saldarynan operatsııany kótere almaıtyn naýqastarda ót tastary dárilik preparattarmen eritiledi. Alaıda, bul 2 jylǵa deıin sozylýy múmkin, al tastar qaıta túzilýi múmkin.
Holetsıstektomııa – qaýpi az, keń taralǵan shara.
- Nesepqaptyń qaterli isigi (sırek)
- Sary aýrý
- Pankreatıt
- Jaǵdaıdyń nasharlaýy
Holetsıstıttiń sımptomdary bolsa, dárigerge kórinińiz.
Aýrýdyń aldyn alý árdaıym múmkin bola bermeıdi. Maıly tamaq tutynýdy shekteý jiti holetsıstıtke shaldyqqan jáne ót qaby alynbaǵan adamdarda sımptomdardy jeńildetedi. Degenmen, maılardyń mólsheri tómen emdámniń paıdasy dáleldenbegen.