Соңғы уақытта менің достарымның, жақындарымның және туыстарымның көбісі коронавирусты жұқтырды. Олардың көбісінде инфекция симптомсыз немесе жеңіл түрде өтуде. Араларында ауыр жағдайда жан сақтау бөлімінде болғандары да бар. Ауру дендеп барады, күн санап науқастар саны көбейіп жатыр.

Елде карантиндік шаралардың жеңілдеуіне байланысты салтанатты іс-шаралар, еске алу кештері және басқа да бас қосулар қайта жандана бастады.

Елестетіп көріңізші, смартфоныңызға сіз жақында супермаркетке барған уақытта, ол жақта коронавирус жұқтырған адамның болғандығы туралы хабарлама келіп тұрса. Оның үстіне, ол кісінің қандай азық-түлік өнімдерін сатып алғандығы жайлы мәлімет берілсе.

Сізге мұның бәрі бір қиял-ғажайып болып көрінер. Алайда, жақында Оңтүстік Кореяның 90 пайызға жуық тұрғындары коронавирус жұқтырған адамдармен соңғы уақытта тығыз байланыста болу мүмкіндігі жайлы осындай хабарламалар алған болатын.

Бүгінде елімізде вакцинация мәселесі қызу талқылануда. Бұған себеп жаңа Денсаулық кодексінің жобасында міндетті вакцинацияның қарастырылуы болып отыр.

Осыдан тура 5 жыл бұрын, 2015 жылдың мамырында, қазақ даласында бұрын-соңды болмаған оқиға орын алды. Мен оны қазіргі коронавирустық пандемиямен салыстыруға болады деп санаймын. Сол кезде әлемдегі ақбөкен популяциясының үштен екісі қырылып қалды. Оның себебі pasteurella multocida деп аталатын бактериядан болды. Бұл бактерия мыңжылдар бойы ақбөкендердің денесінде зиянсыз өмір сүрген болатын, ал сол жылы кенеттен агрессивті түрде әсер еткен еді.

Тамақ ауруын емдеудің және суық тиюдің белгілерінің жеңілдетуінің тамаша тәсілі – ол тамақ ішін тұзды сумен немесе бал мен лимонның ертіндісімен шаю. Егер де сіздің тамағыңыз құрғақ ауа немесе маусымдық суық тиюдің салдарынан ауырса, онда күніне бірнеше рет тамағыңызды шайып көріңіз. Тамақты шаю қабынуды азайтады, қақырықты сиретеді, тіпті барлық тамақ айналасындағы тітіркендіргіштерден тазартуға көмектеседі.

Көп жағдайда еленбей назардан тыс қалып кететін жәйттер қатерлі ісіктің белгілері болуы мүмкін.

Демек, әрбір өткізілген күн сіздің өміріңізді сақтап қалуы мүмкін. Бұл қауіпті аурумен күресудің ең тиімді тәсілі – дертті ерте сатысында анықтап үлгеру. Сол кезде ғана науқастың толық емделуге мүмкіндігі бар.

Көпшілігіміз қызылша сияқты балалар ауруларын білеміз. Кейбіріміз тіпті ауырғанбыз да. Алайда, қазіргі кезде қызылша сиректеу кездесетін болды. Бұл вакцинацияның арқасында. Өкінішке орай, кейбір ата-аналар жалған ақпаратқа еріп өз балаларын, қызылша мен басқа да инфекцияларға қарсы вакцинациялаудан бас тартып, оларды үлкен қатерге ұшыратуда. Өйткені, соңғы ақпараттарға сүйенсек қызылша әлдеқайда күрделі асқыныстар беретін ауру.

Жүкті әйелдерде әдетте, иммундық қорғаныс әлсірегендіктен тыныс жолдарының инфекцияларына көбірек ұшырайды. Сонымен қатар жүкті әйелдер инфекция жұқтырғанда көбіне ауыр салдарға душар болады, тіпті баланың денсаулығына да зияны тиіп жатады.

Коронавирустың қазіргі пандемиясына келер болсақ, бұл жерде балалар ересектерден әлде қайда сирек ауырады. Оның себептерінің бірі – балаларда коронавирустық инфекцияның кәдімгі суық тиюдің формалары жиі болатындығында шығар. Мұндай жолмен олар тамаша иммундық қорғанысқа ие болады.

Сонымен қатар, өз ғұмырында темекі түтіні және басқа да ауа ластағыштары сияқты көптеген улы әсерге ұшырайтын ерексектердің өкпесінен гөрі балалардікі анағұрлым сау әрі таза.

Әдетте коронавирустық инфекцияны диагностикалау үшін тесттің екі түрі қолданылады. Біріншісі – COVID-19 инфекциясын тудыратын вирустың өзін анықтау. Оны полимеразды тізбекті реакция деп атайды.

Екіншісі антиденелердің, яғни коронавируспен күресу үшін ағзада өндірілетін иммундық молекулалардың болуын анықтайды. Ол серологиялық тест деп аталады.

Вакцинаның атқаратын міндеті – ол біздің иммундық жүйеге вирустарға қалай қарсы күресу жолын үйретеді. Қолданыстағы вакциналардың көпшілігі өлі немесе әлсіреген вирустарға, немесе оның фрагменттерін пайдалануға негізделген. Осының арқасында вакцина ауру туғызбайды, бірақ вакцина ағзаға енген кезде біздің иммундық жүйеміз нақты жауымызды тануда және қауіп туындаған жағдайда тойтарыс беру үшін оны жіті зерделейді екен.